Vlak na de aanslag op het World Trade Center en het Pentagon sluit Amerika zijn luchtruim. Achtendertig vliegtuigen zien zich genoodzaakt te landen op het vliegveld van het Canadese Gander, Newfoundland. De lokale bevolking vangt de duizenden gestrande passagiers warm en gastvrij op, hoe onvoorbereid en onbeholpen de dorpelingen ook zijn.
Over deze opmerkelijke gebeurtenis opende begin 2017 op Broadway een musical. Sober van opzet, maar des te genereuzer was de reactie van het publiek. Zo genereus dat het stuk nog steeds speelt. Na Londen en Melbourne is nu Nederland aan de beurt om kennis te maken met het fenomeen.
Eigen versie
Getuige de eigenzinnige poster konden we er maanden voor de première van uitgaan dat de Nederlandse productie een eigen versie zou zijn. Als het toneel bij de opening wordt onthuld, zien we dat in ieder geval het decor totaal anders is. In de Amerikaanse versie zien we voornamelijk tafels en stoelen en een muur van dwarse planken, terwijl de kleur blauw de boventoon voert. Het orkest is zichtbaar aan weerskanten van het podium opgesteld. Nederland heeft een miniamfitheater gebouwd, waarin het live orkest staat opgesteld, en de kleur van hout prevaleert, een hint naar het exportproduct van de streek. De tafels en stoelen ontbreken en zijn vervangen door eenvoudige, veel abstractere kubussen.
Verder merken we niet zo veel van een eigen versie. Meer is ook niet te veranderen, want het verhaal dat vijf volle, turbulente dagen beschrijft, moet om een of andere reden binnen 1 uur en 45 minuten verteld worden. Zonder pauze. En daarin schuilt het risico van het stuk: het is een ingewikkelde kluwen van verhaallijnen en -lijntjes die in brokstukken in een razend tempo en versnipperd worden afgewerkt. Die mensen in het publiek die even tijd nodig hebben om een emotie te verwerken, zullen op de helft amechtig snakken naar de pauze die er niet is.
Signature song
En toch werkt Come From Away. Merkwaardigerwijs is het woord dat je bij de vorige zin verwacht, maar dat woord hoort hier toch thuis. Dat komt vooral door een vaardige cast: acteurs die bewonderenswaardig goed op elkaar zijn ingespeeld. We zien gebruikelijke sterren tussen onbekendere gezichten. Maar net zoals de feitelijke situatie in Gander iedereen – van burgemeester tot buschauffeur - gelijk maakt, maakt het hier ook niet uit of een Wim Van den Driessche een indringende scène speelt of een Frank van Hengel. Op een enkele uitzondering na: Willemijn Verkaik is de enige die een echt volledige signature song solo voor haar rekening mag nemen. Maar verder is Come From Away een nieuw bewijs voor die aloude wijsheid dat het geheel meer is dan de som der delen.
En mocht een scène in de wervelwind van sketches en situaties verloren gaan, de lijntjes zijn zo eenvoudig (moeder vraagt zich af of brandweerzoon nog leeft, relatie van homostel wordt door de spanning op de proef gesteld en zo verder) dat de draad bij de volgende kans makkelijk opgepakt kan worden. Samen met de opzwepende muziek – verrassend omdat je de Mumford & Sons-achtige muziek meer zou associëren met de musical Once – wordt vooral het laatste halfuur een van de meest indrukwekkende momenten van dit musicalseizoen.
