De meest succesvolle Disney-animatie is Frozen uit 2013, een stevig bewerkte versie van Hans Christian Andersens sprookje De sneeuwkoningin. Logisch dat deze grootverdiener van Disney (opbrengst tot nu toe: nog net geen 1,3 miljard dollar) werd verkozen om na The Lion King en Aladdin tot musical omgevormd te worden. De film had zelf al 8 songs. Let it go (Laat het los) schalmde nog jaren na de release door menig kinderkamer en YouTube werd overspoeld met video’s waarin schattige koppels in hun rijdende auto zich aan een playbackversie waagden van Love is an open door (Liefde geeft ons ruim baan). Voor de musical kregen Kristen Anderson-Lopez en haar echtgenoot Robert Lopez (The Book of Mormon) het verzoek om de songlist uit te breiden tot zo’n 20 songs. De musical ging in 2018 op Broadway in première.
Zes jaar later wordt Nederland verblijd met een door Erik van Muiswinkel opvallend soepel vertaalde vaderlandse versie. De rol van Elsa – en daaraan verbonden de verantwoordelijkheid over de showstopper Let it go – is voor rekening van Vajèn van den Bosch (Les Misérables) en haar zus Anna wordt gespeeld door Nienke Latten (One de musical).
Zussendrama
Elsa en Anna zijn zussen, dochters van de koning en koningin van het noordelijke Arendelle, en ze zijn in hun kindertijd de beste vriendinnen. Totdat Elsa over gevaarlijke gaven blijkt te beschikken. Als ze haar emoties niet onder controle weet te houden, kan ze met haar armen objecten en mensen doen bevriezen. Deze magische krachten maken Elsa bij wijze van spreken de Carrie van het noorden. Uit angst voor brokken worden de zusjes van elkaar gescheiden en wordt die prachtige zusterband in de kiem gesmoord. Als het volk weet krijgt van Elsa’s geheim, ontstaat een klopjacht. Weet Elsa te ontsnappen aan de dreiging en – nog belangrijker – komt het ooit tot een liefdevolle hereniging tussen de twee zussen?
Foto: Johan Persson
Terwijl de animatiefilm veel tijd besteedt aan schattige wezens, Disney blijft per slot van rekening Disney, legt de theaterversie meer focus op het drama tussen de zussen. Een opmerkelijke keuze, ook al leent een verhaallijn van innige zusjes die buiten hun schuld van elkaar vervreemd raken en alles eraan doen om weer tot elkaar te komen, zich uitstekend voor het toneel. Latten is ontwapenend als de impulsieveling van de twee en terwijl wij in Londen vooral een gekwelde Elsa zagen, maakt een voortreffelijke Van den Bosch van haar personage een koninklijk gekweld karakter. Het zijn precies die scènes tussen deze twee actrices die de voorstelling naar een topniveau brengen. En dan hoeven ze nog niet eens in zang uit te barsten. Maar als zij dat wel doen, dan vallen wij voor Nienke Lattens opvallend heldere zang. Vajèn van den Bosch heeft de zware last van bijna alleen beltsongs. Terwijl ze in haar vorige productie Les Misérables slechts op één lied solo hoefde te belten, bewijst ze in Frozen dat ze met gemak een veelvoud aankan. De pauzefinale Let it go is natuurlijk haar pronkstuk, mede met de waardevolle ondersteuning van een aantal bekwame toneelmedewerkers met een meesterlijk gevoel voor timing.
Ensemble
Over ondersteuning gesproken, de twee actrices kunnen comfortabel leunen op een werkelijk fantastisch ensemble en een arsenaal van sterke bijrollen. De ster is het prachtig bewegende en zingende ensemble dat met Let the sun shine on (Zomerfeest) de voorstelling een werkelijk verpletterende opening geeft. En dan moet het indrukwekkende For the first time in forever (Voor het eerst in al die jaren) nog komen. Mooi aan het ensemble is dat we daarin degelijke veteranen ontwaren die al decennialang spelen zoals Frank Beurskens en Robin van den Akker en nieuwe gezichten als Jannes Matthee en Pim Vergeldt. Van de bijrollen zijn Jorge Verkroost (Duke of Weselton) en Tristan van der Lingen (prins Hans) het meest geslaagd. Verkroost is een vaardige grappenmaker en heeft precies door wat de functie van zijn personage in het stuk is. Nadat zijn vorige musical Grease hem niet veel meer gunde dan een vrij vlakke interpretatie van Danny Zuko, krijgt Tristan van der Lingen nu eindelijk iets stevigs om zijn tanden in te zetten, de rol van prins Hans. Van der Lingen moet de grootste karaktertwist in het stuk voor zijn rekening nemen en dat gaat hem goed af.
Er zijn ook teleurstellingen. Zo wil een aantal scènes waar comedy de boventoon hoort te voeren, zoals die waarbij prins Hans en Anna over Kristoffs slee met blokken ijs in elkaars armen vallen, niet helemaal van de grond komen. Misschien dat er nog een aantal speelbeurten overheen moet, maar tot nu toe wordt bij de grappige scènes het gebrek aan humor gecompenseerd met harder praten.
Foto: Johan Persson
Energieniveau
Er zijn meer manco’s. Niet voor niets stelde Frozen teleur bij de Tony Awards in Amerika (2 nominaties, niets verzilverd) en de Olivier Awards in Engeland (4 nominaties, niets gewonnen). Het grootste manco in de voorstelling is het script dat er niet in slaagt het energieniveau twee aktes lang hoog te houden. Begrijpelijk dat wat er ook gebeurde, het kroonjuweel van de film Let it go (Laat het los) de eerste akte moest afsluiten om het publiek naar adem happend te laten verlangen naar de tweede akte. In de eerste akte wordt dat hoogtepunt daarom net iets te lang uitgesteld met scènes die niet willen sprankelen.
De tweede akte besteedt veel tijd aan de zoektocht van het volk naar de voortvluchtige Elsa. Toegegeven, de veelbesproken ijsbrug is mooi, maar uiteindelijk zien we de zoekers niet meer dan rondjes rond de kerk lopen op het toneel. Gesproken scènes zoeken daarbij te snel en te vaak hun toevlucht tot alweer nieuwe songs. Songs die voor de musical zijn toegevoegd en die pijnlijk genoeg aanvoelen als fillersongs, vulmateriaal. Waarom krijgen we - terwijl Anna door bevriezingsverschijnselen bijna op sterven ligt - een compleet lied over de huwbaarheid van haar vlam Kristoff, een lied dat uit de playlist van Tarzan de musical gevallen lijkt? Tijdens die slepende momenten ontdekken we dat Frozen eigenlijk een reboot is van die andere grote - maar niet-Disney - musical: Wicked. Ook daar worden twee liefhebbende vrouwen buiten hun schuld van elkaar gescheiden, organiseert het volk, compleet met hooivork, een hysterische klopjacht en staat het publiek op de banken bij het laatste lied voor de pauze (Defying Gravity). En die voorstelling had wel een tweede akte die de verpletterende eerste met gemak wist te evenaren.
