“In godsnaam, niet lesbisch!” Dat is de eerste reactie van Alison Bechdel op haar ontdekking dat ze op vrouwen valt.
Vanwege haar studie is Alison op de campus gaan wonen en wordt zij snel verliefd op medestudente Joan. Hoe heftig de zelfontdekking ook is, de volgende hindernis is haar ouders in te lichten. Wat ze dan nog niet weet, is dat haar vader Bruce zelf homoseksueel is. Aan de buitenkant is hij de voorbeeldige huisvader van een gezin met vrouw en drie kinderen. Hij geniet aanzien in zijn stadje in Pennsylvania. Hij runt een uitvaartcentrum en is tegelijkertijd leraar. Terwijl hij zijn leven naar de buitenwereld toe bescheiden ‘best oké’ noemt, is hij binnenshuis behoorlijk dwangmatig. Als niet alles aan huis en haard tiptop in orde is, commandeert hij bulderend zijn hele gezin rond tot alles perfect is. Zijn vrouw Helen speelt mee in het alles-koek-en-ei-spel, maar weet al heel lang dat Bruce bijvoorbeeld die jonge hovenier niet alleen heeft aangenomen omdat die zo netjes de tuin schoffelt. Helen gaat zelfs zo ver, dat ze haar kinderen met een verzonnen verhaal voorliegt als Bruce in problemen met justitie raakt omdat hij kennis heeft aan een minderjarige jongen. Als Alison uiteindelijk uit de kast komt voor haar ouders, reageren zij nogal ongemakkelijk. Maar die reactie is niets vergeleken met wat hierop volgt.
Dit is het verhaal van de Amerikaanse Alison Bechdel, die als graphic novelist doorbrak met Dykes to watch out for. Haar levensverhaal bracht zij tot leven door van de gebeurtenissen een strip te tekenen. De musicalversie, gemaakt door Jeanine Tesori en Lisa Kron, stelt juist dat wordingsproces centraal. We zien een volwassen Alison achter haar tekentafel haar levensstrip tekenen. Haar persoonlijk commentaar kondigt zij steevast aan met ‘Caption!’ (of in Koen van Dijks Nederlandse vertaling: ‘Tekstblok!’). Vervolgens wordt de herinnering op hetzelfde toneel gespeeld door jongere versies van haar: een prepuber Alison en een studenten-Alison. Tegelijkertijd verlaat volwassen Alison haar tekentafel en wandelt dan door haar eigen herinnering. De opzet van de musical heeft veel weg van een toneelstuk, maar als regelmatig een herinnering uitmondt in een song, dan weten wij ons veilig in musicalland.
De jonge versies van Alison worden vol enthousiasme gespeeld door Lotta Pillitu (de prepuber) en Dominique de Bont (de student). Lotta is met haar 13 jaar al een gepokte en gemazelde musicalacteur met The Sound of Music en Ciske de Rat op haar cv, maar zij speelt haar Alison met een enorme hoeveelheid frisheid en flair. Des te droeviger is het voor een publiek dan om aan te zien hoe het met dit hoopje onschuld in haar latere leven vergaat. Dominique de Bont studeert nog aan Codarts en haar prestatie in Fun Home is van het kaliber ‘doorbraak van het jaar’. De Bont moet het meeste drama in Alisons leven voor haar rekening nemen en doet dit schijnbaar zonder enige moeite.
Renée van Wegberg (Liesbeth, Joseph) is de volwassen Alison. Op het eerste gezicht houdt het leeuwendeel van haar rol in dat zij zwijgend door haar eigen nagespeelde belevenissen rondstapt. Maar des te meer aandacht voor de inspanningen die Van Wegberg heeft besteed aan de motoriek van haar karakter. Musicalfans zijn Renée gewend als een hooggehakte, piekfijn opgemaakte dame die haar stapjes stuk voor stuk keurig zet, als Alison is daar niets van over. Bechdel is een echte handen-in-haar-zakkenlesbienne’, een imitatie had rampzalig kunnen uitvallen. Wie weet heeft ze zich laten inspireren door ‘s werelds meest succesvolle lesbienne Ellen DeGeneres, maar Renées tred is bonkig, stevig, maar dringt zich niet op aan het publiek. Natuurlijk helpen de inspanningen van Bobby Renooij (kap en grime) en Maya Schröder (kostuums) behoorlijk mee aan haar indrukwekkende transformatie tot Alison. Als er later in het stuk meer drama voor haar is, bevindt Renée zich op vertrouwd terrein en verzorgt zij een prachtige finale.
Ook al is Alison de verteller van haar eigen levensverhaal, is de rol van vader Bruce minstens zo belangrijk. Hij is de tegenpool van Alison: zij besluit vrij snel uit de kast te komen, hij besluit zijn homoseksualiteit verborgen te houden. En als dat zijn leven lang moet duren, dan zij het zo. Ad Knippels heeft al jaren prachtige musicalrollen op zijn naam staan - hij wist in 2014 zelfs de stokoude rol van Von Trapp in The Sound of Music tot een waar nieuw feest te maken -, maar in Fun Home weet hij vriend en vijand opnieuw te verbazen. Bruce is een woordrijke rol, maar bij Ad Knippels blijft hij een mysterie. Hoe hard hij ook buldert, hoe ontactisch hij ook omgaat met zijn gezin, met mededogen zijn wij getuige van zijn keuze om te zwijgen. Hoe groot de schade ook is.
Producent OpusOne kan na Kiss of the Spider Woman en The Bridges of Madison County een nieuw huzarenstuk op zijn kerfstok krassen. Opnieuw een voorstelling die doet meeleven, -lachen en -huilen. En het publiek met pijn de zaal laat verlaten. Een pijn die niet bij de snelle borrel achteraf zal wegsterven. Pride Amsterdam 2019, waar Fun Home deel van uitmaakt, duurt maar twee weken, maar de herinnering aan Fun Home gaat nog wel even door.
