De musical vertelt het liefdesrelaas van een succesvolle schrijver, Jamie (Damian Humbley), en een onzekere musical actrice, Cathy (Lara Pulver), wiens carriere maar niet van de grond komt. Het verhaal wordt vanuit twee perspectieven verteld. Elk met een andere tijdslijn. Het verhaal van Cathy begint aan het eind van de relatie en eindigt met het begin en het verhaal van Jamie loopt precies andersom. Dit levert een interessante spanningsboog op, die zowel vervreemdend als aangrijpend kan werken.
Het enige moment dat de twee verhaallijnen synchroon lopen is wanneer de geliefden elkaar het jawoord geven tijdens het schitterend geinsceneerde nummer ‘The Next Ten Minutes’. Dit begint met het huwelijksaanzoek, waarin het centrale decorstuk (een tweepersoonsbed) dienst doet als roeiboot, en gaat vlekkeloos over in de bruiloft. Dit nummer is ook een goed moment om het betoverende lichtontwerp van David Howe te noemen. Deze weet hier op magische wijze de reflectie van maanlicht op water te simuleren en als de geliefden aan het eind van het nummer ‘I do’ zingen, verblindt zijn bewegende back-lighting het publiek, wat symbolisch kan worden geinterpreteerd als de liefde die de personages op dat moment blind maakt.
Jason Robert Brown bewijst met zijn score voor deze musical dat hij een ware vakman is. Elk nummer is een haast perfect geconstrueerde eenakter. Waar het hem echter nog wel aan schort is op dramaturgisch vlak. Het stuk was sterker geweest als Cathy wat meer gewaagd was aan Jamie. Nu kan ze nogal overkomen als een zwakke zeur. Deze ongelijke verdeling zie je in het begin van het stuk ook terug in het materiaal. Tot twee keer toe zijn de nummers zo opgebouwd dat die van Jamie (Shiksa Goddess & Moving Too Fast) wel en die van Cathy (Still Hurting & See I’m Smiling) geen applaus krijgen. Gelukkig zijn beide acteurs zo getalenteerd dat ze van potentieel onsympathieke personages echte mensen weten te creeeren waarom je gaat geven.
Jamie is eigenlijk bijzonder egocentrisch (hele nummers gaan over hoe geweldig hij niet is) en moet samen met Billy Bigelow (Carousel) en Joey Evans (Pal Joey) een van de meest onsympathieke personages in het musical-canon zijn. De bikkelharde songtekst ‘I will not lose because you can’t win’ in het nummer ‘If I Didn’t Believe In You’ is tekenend voor zijn karakter. Toch weet de Australische Damian Humbley (The Woman in White) het publiek volledig in te pakken met zijn enorme charisma, acteertalent (bv. in The Schmuel Song) en vocaal bereik. Zijn hele lichaamstaal straalt uit dat dit een ‘winnaar’ is die geen ‘losers’ duld en hij is dan ook perfect gecast voor deze rol.
Lara Pulver was voor mij een ontwapenende ontdekking. Op papier wordt Cathy constant in een slachtofferrol gedrukt. Pulver weet ondanks dit het publiek echter meer mee te geven dan een stereotype ‘hausfrau’. De rol geeft haar wel de kans om een heel scala aan emoties ten toon te stellen en dat doet ze met volle overgave. Of het nou de meesterlijke ballad ‘Still Hurting Is’ of het komische ‘A Summer in Ohio’, Pulver weet met elk nummer de juiste emotionele snaar te raken. Dat de componist haar echter niet erg intelligent inschat bewijst haar vreselijke auditienummer ‘When You Come Home to Me’. Elke acteur met een beetje verstand zou niet constant hetzelfde onsuccesvolle nummer bij elke auditie blijven gebruiken, maar dat is wel wat Brown Cathy laat doen. Aan het eind van het stuk zingt Cathy ‘I Can Do Better Than That’, dat kan en verdient dit personage zeker.
De productie is op efficiente wijze geregisseerd door Matthew White (zelf geen onverdienstelijk musical acteur). Via bewegende schermen en een draaischijf weet hij het verhaal op filmische wijze vliegensvlug te vertellen. Ook zorgt hij er voor dat de kijker zich geen moment verloren hoeft te voelen in de tijdslijnen en heeft hij de moed en het vertrouwen om geheel te vertrouwen op het talent van zijn tweekoppige cast.
Met ‘The Last Five Years’ bewijst de relatief jonge Menier Chocolate Factory eens te meer dat het de plek is voor uitdagend en vernieuwend musical theater. Vooral als het gaat om kunstenaars en hun moeizame relaties. De intimiteit van deze kamermusical evenaart die van het speelvlak met als resultaat een theatrale ervaring die dicht in de buurt van subliem komt.