Het werk van de Amerikaanse schrijver/regisseur Neil LaBute is populair in Londen. In zijn stukken (en films) stelt hij de donkerste kant van de mensheid ten toon, m.n. die van mannen, en stelt diverse taboes aan de kaak. Zijn extreme verhalen en personages, in toneelstukken als Bash, The Shape of Things en in films als In the Company of Men, Possession, weten groot talent aan te trekken, zoals Calista Flockhart, Gwyneth Paltrow en Ben Stiller.
Onlangs gingen binnen enkele dagen twee nieuwe stukken van LaBute in Londen in première: Some Girls met David Schwimmer (Ross uit Friends) en This Is How It Goes in het Donmar Warehouse. Ik koos er voor om de laatste te zien, omdat die qua verhaal het interessants leek. De aanleiding voor het schrijven van het stuk was onderstaande brief, die LaBute ontving van iemand die zijn film Nurse Betty had bezocht.
“Dear Mr. LaBute,
We really liked Renee Zellweger, so we went to Nurse Betty (even though we couldn’t understand why Morgan Freeman got billing over her), but we’re sooo upset that she kissed him and now we’ll never go to any show of hers or yours. We’re so sick of left-wing show biz folk encouraging interracial romance, most decent Americans still disapprove (except for Asians and Latinos)! Disgusted. “
Het stuk draait om een interraciale driehoeksverhouding, die in eerste instantie iets weg heeft van film noir. Vrouw is ongelukkig getrouwd met haar middelbareschool geliefde, de succesvolle zwarte zakenman en ex-sportster, Cody. Op een dag loopt ze toevallig een oude schoolvriend, Man, tegen het lijf. Er ontstaat een band tussen de twee, Man trekt in boven de garage van het ongelukkige echtpaar en wil Vrouw redden uit een destructief huwelijk. Zo lijkt het echter. Dit is LaBute territorium en niets is wat het lijkt te zijn.
In het begin lijkt het verhaal de kant op te gaan van genrefilms als Double Indemnity en The Postman Always Rings Twice (ook bewerkt voor het theater en momenteel met Val Kilmer te zien in de West End). De prachtige atmosferische verlichting van Paul Pyant lijkt op momenten ook een hommage aan deze films. Er zijn verder verwijzingen naar Alfred Hitchcock films, m.n. Strangers on a Train.
Het raciale aspect is wat dit verhaal actueel en uniek in dit genre maakt. Dat en de onbetrouwbare verteller, Man, die heel wat shockerende racistische uitspraken doet. Hierdoor lijkt LaBute het publiek te willen confronteren met haar eigen vooroordelen en verwachtingspatronen.
De charmante Ben Chaplin is goed gecast als Man. Zijn naamloze personage is een ex-jurist, die het als schrijver wil maken (verwijzing naar John Grisham) en vroeger zwaar overgewicht was. Chaplin weet het publiek met zijn enorme charisma vanaf het begin in te palmen en dit maakt de momenten dat hij racistische opmerkingen begint te maken extra schokkend. Als hij Cody zegt terug naar Afrika te gaan (een grap of niet?) reageert het publiek luid en duidelijk geschokt. Je weet echter nooit zeker of hij alles meent wat hij zegt, aangezien hij een onbetrouwbare verteller is. Iets wat hij aan het begin van het stuk letterlijk zegt en gedurende het verhaal duidelijk demonstreert.
Als het verhaal zijn climax bereikt krijgt Chaplin de kans om de donkerste kant van zijn personage te laten zien en dit doet hij met verve. Het controversiële woord “nigger” valt diverse keren en doet je haren overeind staan van afschuw.
Ben Chaplin als Man
Megan Dodds, als vrouw, zou al gauw slechts als een slachtoffer kunnen overkomen. Dit weet de getalenteerde blonde actrice echter te voorkomen en je blijft je constant afvragen in hoeverre ze situaties manipuleert.
De imposante zwarte acteur Idris Elba is sensationeel in de rol van Cody. Hij is trots, bezitterig, meedogenloos en het enige personage met een naam. Doordat Cody zwaar onsympathiek is maken LaBute en Elba de raciale factor geen gemakkelijke morele kwestie. Dit is een man die vele buitenechtelijke relaties heeft en zijn vrouw inruilt voor een zeldzame Jackie Robinson baseballkaart.
Regisseur Moises Kaufman (The Laramie Project, I Am My Own Wife) heeft een prachtige productie gecre�erd, die je constant blijft verrassen en waar de pijnlijke momenten extra hard aankomen in het intieme theater.
De vormgeving van Tim Hatley is simpel, maar effectief. Het bestaat uit een terrassetting met een boom en lantarenpaal, waar decorstukken op en af worden verplaatst. Op de fameuze Donmar achtermuur zijn diverse woorden te zien, die individueel verlicht kunnen worden en de diverse locaties van de sc�nes aangeven.
This Is How It Goes is een provocerend toneelstuk over ras, waarin LaBute eens te meer lijkt te willen bewijzen dat mannen (blank of zwart) monsters zijn.