---

Whose Life is It Anyway?

Kim Cattrall, wereldwijd bekend als Samantha in Sex and the City, brengt een ontroerende acteerprestatie in een stuk dat gaat over euthanasie en vrijheid

Het verhaal draait om een beeldhoudster, Claire Harrison (Cattrall), die na een auto-ongeluk, geheel verlamd als een kasplantje in het ziekenhuis ligt. Net als haar conditie gestabiliseerd is en ze naar een permanent verzorgingshuis overgeplaatst zal worden besluit Claire dat ze uit het ziekenhuis ontslagen wil worden. Het gevolg hiervan is dat ze zal sterven. Het hoofd van de afdeling (William Chubb) weigert haar echter te ontslaan, omdat hij vindt dat ze getraumatiseerd is en geen rationele beslissing over haar leven kan maken. Claire huurt hierna een juriste (Amita Dhiri) in en begint het gevecht van haar leven om te mogen sterven.

Het uit 1987 daterende stuk heeft vele levens gehad. Oorspronkelijk was de protagonist een man en werd vertolkt door Tom Conti. De verfilming werd in 1982 uitgebracht met Richard Dreyfuss. Voor de Broadway-versie van 1980 werd de sekse van de protagonist verandert in die van een vrouw en werd toen door tv-lieveling Mary Tyler Moore vertolkt. Voor deze Londen revival kruipt weer een geadoreerd tv-icoon in de hoofdrol en wederom met groot succes.

Het hele stuk draait om Claire en de rol vergt veel van een actrice. Gedurende de hele voorstelling ligt Cattrall in bed en heeft ze, net als haar personage, alleen haar hoofd om te communiceren. Ondanks de fysieke beperkingen weet Cattrall van begin tot eind te boeien. Met humor overwint ze moeilijke situaties en Cattrall’s perfecte komische timing en charisma komen hier uitstekend van pas.
Cattrall weet echter ook de pijn en frustratie achter de humor over de voetlichten te brengen. Ze maakt ook slim gebruik van haar sexy imago, dit levert een extra laag van ironie op aan diverse scenes. Ondanks haar precaire situatie blijft Claire flirten met mannen. Vooral met de zwarte schoonmaker (energiek gespeeld door Jotham Annan), die de enige is die zich niet schuldig voelt om haar te laten zien dat hij van het leven geniet. Een van de komische hoogtepunten is als Cattrall speels een orgasme simuleert terwijl een verpleegster haar neus voor haar jeukt.

Een pijnlijker moment vindt plaats als Claire aan een jonge dokter (Alexander Siddig), die haar hartslag op meet, vraagt of hij haar borsten mooi vindt. Dit brengt de dokter volledig van zijn stuk, omdat hij haar niet meer als seksueel wezen zag terwijl Claire hunkert naar een compliment. Al was het maar om als volwaardige vrouw aangezien te worden.

Cattrall haar indrukwekkende centrale performance wordt ondersteund door een uniform uitmuntend ensemble. Zelfs de kleine, maar cruciale rol van de rechter die over Claire’s recht tot sterven moet beslissen wordt vertolkt door de gerenommeerde actrice Janet Suzman.

De regie is vakkundig verzorgd door de legendarische Sir Peter Hall (Waiting for Godot, Amadeus). Hij heeft het zelfvertrouwen om het stuk simpel te stagen en Cattrall haar ding te laten doen. Ook de vormgeving is vrij simpel gehouden. Centraal op het podium is het bed waar Claire in ligt. Deze is richting het publiek gekanteld, zodat iedereen Cattrall’s gezicht goed kan zien. Het bed schuift even naar achteren als er scenes in andere ruimtes plaats vinden.

Wat het stuk zo universeel maakt is dat het niet alleen om de kwestie van euthanasie gaat, maar ook gezien kan worden als het gevecht van het individu voor vrijheid. Iets wat de gevestigde macht altijd probeert in te perken. Ook nu is dit het geval, inclusief in Nederland.
Wat het stuk echter sterker had gemaakt is als de antagonist(en) net zulke scherpe teksten had gehad als de protagonist. Ook het gedeelte van de rechtzaak had dynamischer en emotioneler gemogen wat mij betreft. Nu waren het talking heads die een bepaald standpunt in de kwestie vertegenwoordigden. Cattrall weet het stuk aan het eind echter weer meesterlijk tot een emotionele climax te brengen als ze het oordeel van de rechter hoort. Ze weet dit te doen zonder woorden en lichaamstaal. De lichten faden uit en slechts een spot blijft nog even op haar mooie gezicht hangen. Dan is het donker en barst het applaus in de zaal los.

21 April 2005
N.v.t.
Londen
Comedy Theatre

Kim Cattrall, Euthanasie, Vrijheid