Er was een tijd dat Jan ‘touwtje uit de brievenbus’ Terlouw jeugdboeken schreef, en dat hij een prominent D’66 politicus was. In die tijd schreef hij Koning van Katoren: een verhaal over een jongen die een aantal problemen van zijn land moet oplossen om koning ervan te kunnen worden. Een iets oudere lezer herkent in deze opdrachten een aantal problemen uit die tijd, en de aangedragen oplossingen. Een deel ervan is, soms in wat gewijzigde vorm, nog steeds actueel, maar deze jeugdvariant op de 12 werken van Hercules is sowieso een spannend verhaal. Van de zeven opdrachten in het boek is er overigens één verdwenen. In de voorstelling zijn de oplossingen voor de problemen een duidelijk statement, in de voorstelling zijn deze vaak wat anders dan in het boek (de nieuwe oplossing in Wapenfelt is volgens mij zelfs helemaal geen oplossing), of blijkt alleen dat het hem lukt te slagen voor de opdracht. Dit zorgt wel voor tempo in de voorstelling, maar ook een gemis aan diepgang.
De spanning wordt in de voorstelling gecreëerd met een cliffhanger. Een vrij botte journaliste interviewt Gervaas, de oom van Stach, als wordt aangenomen dat de jongen bij zijn opdracht in Ekilibrië door de tovenaar Pantaar is verslagen. Het leidt tot een terugblik, van de oom met kleine Stach, en vervolgens het verhaal van Stach en zijn opdrachten tot dan toe. Stach is geboren vlak nadat de koning stierf en die dag ook zijn beide ouders verloor, en sinds die tijd heeft Katoren geen koning. Het land wordt geregeerd door ministers, en zij vinden dat wel best zo. Als Stach wat ouder is geworden, schrijft hij een brief waarin hij de ministers vraagt wat hij moet doen om koning te worden. Het plan om een van hen snel koning te maken sneuvelt: met de ‘toevallige’ timing van dit besluit komen ze in deze tijd van social media niet meer mee weg. En dus besluiten ze hem opdrachten te geven, telkens met een enkele reis. Want het is niet de bedoeling dat Stach terugkeert. Dat dit hem gaat lukken, zolang Pantaar niet in beeld is, weten we al dankzij het begin van de voorstelling, en zo worden de opdrachten in een sneltreinvaart behandeld, dit in tegenstelling tot de stoomtrein waar men in Katoren kennelijk gebruik van maakt. Maar het is niet alleen maar avontuur tijdens deze opdrachten: tijdens een van deze reizen ontmoet hij Kim, dochter van de burgemeester van het doel van zijn reis (Wapenfelt) en hij wordt verliefd.
Quote
Het mooiste moment wordt opgeëist door Linde Ammerlaan als de burgemeester van Ekilibrie. Zij zingt een prachtig lied waarbij je kippenvel over je hele lichaam krijgt.
Vooraf leek de casting nogal merkwaardig: de twintiger Merijn Oerlemans speelt de 17-jarige Stach, terwijl de volwassen rollen worden gespeeld door kinderen die jonger zijn dan hij, samen met Dick Feld die Gervaas en Pantaar speelt. Maar het pakt goed uit. Merijn Oerlemans overtuigt als de spontane Stach, die overal onbezonnen invliegt. Dick Feld heeft een wat aarzelende start als oom Gervaas, maar herpakt zich in de loop van de voorstelling. Zoals gebruikelijk bij NJMT zijn er meerdere kindercasts, maar in deze cast wordt Kim prachtig gespeeld door Saray Koel. Er is een duidelijke klik met Stach, en ze zingt ook nog eens prima. Het mooiste moment wordt opgeëist door Linde Ammerlaan als de burgemeester van Ekilibrie. Zij zingt een prachtig lied waarbij je kippenvel over je hele lichaam krijgt, en speelt de rol van deze trieste vrouw vol overgave. De ministers zijn schertsfiguren – zeker de stevig innemende minister Broeder. Ze zorgen voor de nodige comedy. Het ensemble zorgt voornamelijk voor de enscenering. Hoogtepunt is het in een swingende gospel uitmondende “Schuivende kerken”.
Dat de budgetten hier niet tot de hemel reiken is wel duidelijk te zien. Zo is de wereld van Stach een wereld vol smartphones en tablets, maar kleedt iedere burger zich als driekwart eeuw geleden. Ook het wel erg klein uitgevallen schaduwspel van de kerken van Uikemene is wat dieper in de zaal nauwelijks nog te zien. Met een basic-decor van gaasdoek en stellingdelen wordt wel een optimaal effect bereikt. De acteerprestaties zorgen ervoor dat de wat knullig ogende special effects niet op de lachspieren wekken, maar meer een ‘leuk gedaan’. Wel erg fraai is de draak van Smook. De songs zijn degelijk, met het intro- en uittro nummer als oorwurm: “De koning van Katoren”.
De voorstelling Koning Van Katoren is onderhoudend, al is het gebrek aan diepgang wel jammer. De keuze om niet te veel te sleutelen aan de basis van de voorstelling, de gelijknamige Theater Terra voorstelling uit 2012, is dus wat jammer (al zijn er bijvoorbeeld aan het slot wel degelijk veranderingen). Met zo’n grote cast en deels andere doelgroep lag een avondvullende voorstelling meer voor de hand dan een eenakter van 75 minuten. Hopelijk pakt de bezoeker van de voorstelling alsnog het boek op, en gaat het lezen, voor zover ze het natuurlijk nog niet gedaan hebben. De leuke manier waarop Merijn Oerlemans zijn rol invult, en (in deze cast in ieder geval) de fraaie bijrollen van Kim en de burgemeester van Ekilibrië zijn de parels in deze show.
