Is het toeval? Binnen een periode van een paar weken beleven twee musicalversies van beroemde 19e-eeuwse kostuumromans hun première in Nederland. In januari de Jane Austen-klassieker Pride and Prejudice en deze week de beroemde ‘damesroman’ Onder moeders vleugels, hier gebracht met de oorspronkelijke titel Little Women. Beide romans handelen over de positie van de vrouw midden in een mannenmaatschappij of meer over hoe vrouwen zich in die wereld staande houden. Daar komt ook nog bij dat in beide romans zussen centraal staan. In Pride and Prejudice de vijf zussen Bennett, in Little Women de vier zussen March. Er zijn ook verschillen. De eerste roman speelt zich af in Engeland met al zijn rigide rangen en standen, de tweede in het Amerika ten tijde van de Burgeroorlog. De zussen Bennett zijn voortdurend op zoek naar echtgenoten uit pure economische noodzaak: als het een meisje niet lukt te trouwen, is ze financieel aan de grond. De zussen van de bescheiden Paper Kite-productie Little Women hebben andere kwesties.
Meisjesboek af
Midden in de Amerikaanse Burgeroorlog ontbreekt de vader des huizes van het gezin March uit Massachussetts. Hij moet dienen in het leger en moeder en dochters proberen dat gemis van de vader en van inkomsten dapper te doorstaan. Moeder (Céline Purcell) heeft bovendien te kampen met de groeistuipen van haar dochters. Terwijl dochter Amy (Sem Gerritsma) vrolijk rondfladdert, voelt Meg al wat kriebels bij leraar John Brooke. Beth is rustiger en bescheidener, terwijl oudste dochter Jo aspiraties heeft om een beroemd schrijver te worden. We beleven alle mijlpalen op hun pad naar volwassenheid mee: het eerste bal, eerste liefde, het eerste salaris, een bruiloft. En een sterfgeval. Meer dan een eeuw heeft Little Women de reputatie gehad van meisjesboek, een Little House on the Prairie avant la lettre, maar sinds het gegeven met veel succes is verfilmd door Barbie-regisseur Greta Gerwig, is het boek van zijn meisjesstatus af en wordt het juist meer en meer gewaardeerd om zijn vroege feminisme. En past het daarmee precies in het devies van producent Paper Kite Productions, die de missie heeft om jonge vrouwen te inspireren door sterke, vrouwelijke personages in de hoofdrol te presenteren.
foto: Robin van der Weide
Verademing
Wat te verwachten was, helemaal in 2023, dat de makers onder aanvoering van regisseur Bruun Kuijt het feministische aandeel flink zouden vergroten. Niets is minder waar. Na een eerste akte waarbij Jo door haar tante aangezet wordt om zich meer als vrouw te gedragen, concentreert akte 2 zich volledig op familieband en rouwverwerking. Deze uitvoering van Paperkite is bovendien verrassend traditioneel. Bijna schaamteloos. Het verhaal wordt weliswaar als flashback verteld, maar eenmaal op gang worden de gebeurtenissen chronologisch verteld. In de scènes wordt het probleem in kwestie in duidelijke dialogen neergezet, waarna een of meer spelers door middel van een lied diepere of verborgen gedachten onthullen. Daar is niets mis mee en na de premières van Boni de musical en De man van La Mancha, waarbij tradities worden doorbroken of ze dat nou mooi doen of niet, zelfs een verademing. We zien uitstekende acteurs in actie. Michelle van de Ven zet een prachtige Jo neer en zij had als onverstoorbare initiatiefneemster makkelijk alle lampen op zichzelf gericht kunnen houden, maar zij geeft de andere acteurs alle ruimte en eer. Sem Gerritsma weet vooral de transformatie van Amy van meisje tot vrouw heel sterk weer te geven, Lisanne Veeneman en Natalie Salek zijn ontwapenend als Beth en Meg. Zelfs Anne-Mieke Ruyten, hoe klein haar rol als tante March ook, zal men niet snel vergeten.
Een van de mannen in de cast krijgt wel op zijn bord om de grootste, meest onverwachte en vooral snelste karakteromslag geloofwaardig te maken. Wim Van den Driessche speelt een aanvankelijk barse, nare overbuurman Mr.Laurence om luttele minuten later op raadselachtige wijze te veranderen in de meest genereuze, innemende vriend van de familie. Het lukt Van den Driessche, maar het brengt ons wel tot een van de kanttekeningen bij de musicalversie van Little Women. Om van de 350+ bladzijden van de roman een twee uur durende voorstelling te maken worden flinke sprongen in de tijd gemaakt. Sprongen die niet worden aangekondigd en dat vergt veel van het publiek.
Passieproject
Ook zal geen enkele song in het Musical Songbook terechtkomen. Alle songs zijn keurig volgens de regels opgebouwd, weten ontroering en bewondering bij het publiek teweeg te brengen en laten hun zangers hun vaardigheden volop tentoonspreiden. Maar hoe geweldig de gehele cast zijn kunsten vertoont - let ook op ‘jeune premier’ Job Greuters - we horen nergens een opvolger voor For Good of Mijn leven is van mij. Maar wat we wel meemaken, is een passieproject. Een project waarbij de makers 100 procent geven of zelfs meer dan je recht op hebt met zo’n bescheiden productie. En een project met absoluut de mooiste sterfscène in jaren.
