Op 5 januari vierde Nederland een wereldpremière. Van Pride and Prejudice de musical. Heerlijk. Die fantastische en onthullende beschrijving van de benarde positie van de vrouw in het pre-Victoriaanse Engeland. Nu is een musicalbewerking van Jane Austens standaardwerk niet nieuw. In 1993 was er al een gezongen versie van de lotgevallen van de gezusters Bennet. Goed, maar nieuw aan de Nederlandse productie zou ook de invalshoek zijn van het verhaal. Nu zou eindelijk het gezichtspunt van zuster Elizabeth centraal staan, deze keer niet de kijk van een man. “Dit is niet zijn verhaal, het is mijn verhaal”, zegt ze (Anouk Maas) dapper aan het begin van de voorstelling, borst vooruit.
Oude vrijster op zwart zaad
‘Eindelijk’? Pardon? Iedereen die het boek uit 1813 heeft gelezen, weet dat het verhaal door een onzichtbare verteller beschreven wordt. Maar deze – gezien zijn ontstaanstijd ongetwijfeld mannelijke – verteller heeft wel vrije toegang tot de gedachtewereld van zus Elizabeth. Veel meer dan die van de huwbare mannen Bingley en Darcy. Dit was juist de waarde van Pride and Prejudice: via de gedachtewereld van een jong meisje het blootleggen van de barre financiële positie van vrouwen van de Engelse middenklasse rond 1800. Tijdens hun jonge jaren waren ze genoodzaakt op zoek te gaan naar een gefortuneerde man, anders wachtte hen het lot van een oude vrijster op zwart zaad, voor de rest van hun leven. Jane Austens boek vertelt van de naarstige zoektocht naar huwelijkskandidaten van de vijf zusjes Bennet, van wie er een, Elizabeth, gezegend is met – of last heeft van – een zelfstandige geest en ondanks alles een eigen weg probeert te gaan.
Van een rigoureuze vernieuwing komt dus weinig terecht in deze productie van Morssinkhof Terra. Ook al wordt die in de opening met veel tamtam – en met prachtige samenzang, dat wel – beloofd. Alle gebeurtenissen uit het boek met die vermeende achterhaalde kijk worden braaf gevolgd. Er wordt volgens de traditie uit de literatuur uit die tijd gewoon getrouwd.
Kindervoorstelling
En dan lijdt deze productie ook nog zwaar onder de humor die men nodig vond om toe te voegen. Het oorspronkelijke gegeven is luchtig, bij vlagen mild komisch. Precies genoeg. Maar de Nederlandse versie doet er een schep bovenop. Onnodig. Terwijl de zussen zich gedragen als en de taal bedienen van vrijgevochten millennials, worden die karakters die staan voor de traditionele waarden van die tijd neergezet als hysterische zielen waaraan een steekje loszit. Waarvan er een paar ook nog zo’n voortdurend hoog stemmetje opzetten, dat je soms je oren dicht moet houden. Geen gevaar om cruciale uitspraken te missen, je verstond ze op die toonhoogte toch al niet meer. Op die momenten lijkt de botte bijl van Pride and Prejudice meer op die van een kindervoorstelling waarin de boeven van een haakneus en wratten voorzien worden.
Dit alles maakt van deze ‘eindelijk gerechtigheid’-versie een wesp zonder angel. Maar wel een met prachtig gezoem. Dat is zonde. De songs van Fons Merkies zijn misschien geen klassiekers, maar bijna alle strelen ze zelfs het meest geoefende musicaloor. Aangename melodieën, soms vergezeld van een milde, eigentijdse beat. En prachtig gezongen door de vijf actrices. Anouk Maas en Tessa Sunniva springen hier vooral uit. Logisch, want zij spelen de zussen – Elizabeth en Jane – die het meeste meemaken. Tessa heeft ook nog het geluk dat zij naast zus Jane ook de rol van vriendin Charlotte mag spelen, een karakter met een eigen interessante verhaallijn. Anouk Maas laat met haar sterk gespeelde rol van Elizabeth Bennet merken hoe node wij deze actrice gemist hebben aan het musicalfront. Nog meer dan tijdens haar grootste rol in Flashdance (2013) is zij in staat om met haar kleine gestalte een musical te dragen. In februari is zij leading lady in Verliefd op Bali, de nieuwe film van Johan Nijenhuis. Laten we hopen dat Anouk niet opnieuw de musical de rug toekeert.
