Rent in Hoboken ⭐⭐⭐⭐

Een oud industriepand, dus zonder de comfortabele theaterstoelen en klimaatbeheersing en faciliteiten van een modern theater, maar wel een prima plek om een rauwe musical als Rent te ensceneren. Want de musical gaat over een aantal jongeren in een oud industriepand in Downtown Manhattan, New York. Het zijn de jaren ’90, en aids slaat wild om zich heen. In die omgeving besluit Mark met een videocamera de levens vast te leggen van de vrienden om zich heen. Roger, de muzikant, wiens vriendin zelfmoord pleegde met het bericht dat zij, maar ook hij, Hiv-positief was. De derde flatgenoot was nog Benjamin Coffin III, Benny, de eigenaar van het pand is. Hij trouwde een rijke erfgename en verlangt nu huur over het afgelopen jaar. Maar het is er een zoete inval. Zo is daar soms ook Tom Collins, een tegendraadse anarchistische techneut. En dan is er nog Maureen, de ex van Mark, die inmiddels een relatie heeft met Joanne, een advocate. Als we het toch over relaties hebben: als Collins met knuppels wordt mishandeld, wordt hij opgevangen door Angel, een liefdevolle dragqueen met wat scherpe kantjes. De twee raken verliefd, en beiden hebben aids. Als buurmeisje Mimi, een junkie met een kaars een vuurtje komt halen bij Roger, ontstaat ook tussen hen iets, al zit Rogers verleden en Mimi’s verslaving een vlam in de weg. De musical volgt Mark’s camera, de strubbelingen van al deze personen: de life support meetings, de conflicten met Benny, die een hoogtepunt krijgen met het kunstzinnige optreden van Maureen, de liefde en leven als er ‘alleen maar vandaag’ is.

De cast bestaat uit jong talent, al zit er toch één gevestigde naam in. Ruben van Keer (we waren slechts een paar weken geleden bij zijn 40-45 première) is prachtig als de muzikant, die worstelt met alles. Maar de meiden en gasten met een korter CV doen het ook prima: Lyssa Tejero weet als Maureen bijvoorbeeld het stuk uit Rent waar ik een bloedhekel aan heb - het eerder genoemde protestoptreden - zeer goed te spelen en ook de interactie met Saïn Vantomme als Joanne is geweldig. Zij heeft met het nummer Tango Maureen, samen met Stijn Proesmans als Mark een van de sterkste momenten van de eerste akte. Lien van den Bossche speelt Mimi mooi, al lijkt zij wel degene met de meeste zenuwen, wat zich uit in haar zang. Bart Aerts valt als Angel vooral op vanwege de overtuigende drag, en pakt de schijnwerpers in haar showstopper. Pieter Jan de Paepe maakt enorme indruk als hij in de tweede akte een stroom tranen bij me losmaakt die niet meer te stoppen is. Benny tenslotte is de minst interessante rol van het stel, maar Kenny Verelst haalt wel uit de rol wat erin zit.

Toen Rent midden jaren 90 uitkwam was het een regelrechte sensatie. Niet alleen omdat de schrijver Jonathan Larson daags voor de première plotseling overleed, maar vooral omdat deze zo anders was, zo de nadruk legde op de pijnlijke situaties in het New York van toen. Het was een eerbetoon van de schrijver aan al zijn vrienden die hij aan aids heeft verloren. Daarnaast was de muziekstijl allesbehalve gangbaar in die dagen.

Laten we eerlijk zijn: na de lach-of-ik-schiet versie van La Cage Aux Folles waren we reuzebang voor deze Rent, maar regisseur Stany Cretz weet in deze musical naast het nodige vuurwerk ook de drama prima over het voetlicht te brengen. De industriële locatie wordt prima benut, met een podium met grote gaten waar externe locaties zitten, en bijvoorbeeld de galerij. Er zijn twee tribunes, die in een V-vorm aan twee kanten van het podium zijn gepositioneerd, maar door het gebruik van 8 videoschermen, waar de videobeelden van Mark op te zien zijn, alsmede vaste camera’s op bijvoorbeeld het ouderlijk huis, of de auto van Benny krijg je alles prima te zien. Uiteraard blijven de scenes die het meest in jouw richting worden gespeeld, het meest beklijven. Het ensemble zorgt voor vuurwerk, met veelal agressieve dansen (Wild Dances van Ruslana schoot me te binnen), maar ook door prachtige samenzang in bijvoorbeeld het bekende Seasons of Love. De choreografie van Oonagh Jacobs kent een aantal hoogtepunten in die wilde ensembledansen, maar zeker ook in de eerder genoemde Tango Maureen. Het tweetal wordt daarin aangevuld met een aantal wisselende dansparen.

Natuurlijk zijn er bij een preview (en veelal ook bij een eindresultaat) ook wat onderdelen minder geslaagd. Door de wat erg dynamische setting van de markt valt de scene met de jas wat weg, een van de momenten waarop Angel haar engelenkant laat zien, waardoor we deze kant van Angel minder leren kennen. Een regelrechte misser is de zeer artistieke oplossing om zijn overlijden in beeld te brengen, met een grote witte laken-blob. Onduidelijk en allesbehalve mooi. De laatste keuze waar nog eens goed over nagedacht mag worden is ,als er wordt gezongen over het eind van het millennium in Amerika, deze te voorzien van eigentijdse beelden uit de VS. Een beetje schrijnt het helemaal, als we een Black Lives Matter-protest zien, en vervolgens deze hoofdcast bekijken. Voor New York in de 90er jaren is deze wel heel erg wit.

Toch is deze voorstelling ook zonder dat bovenstaande opmerkingen worden verwerkt meer dan het zien waard. Bedenk wel, het is geen theater, dus de zitruimte is beperkter en minder comfortabel. Op een nog niet zo koude 30 oktober werd het in de zaal wel al behoorlijk aan de frisse kant. Er zijn dekens voorzien (weet niet of dat voor de hele zaal is), maar warme kleding meenemen is verstandig. Bedenk ook: Rent is een heftige en confronterende voorstelling, zeker als je in je directe omgeving met slopende ziektes te maken hebt.

Tenslotte nog dit: de musical is een zeer vrije bewerking van de opera La Bohème van Puccini.  Vooraf en tijdens de pauze kun je muziek uit deze opera horen. En wie niet genoeg kan krijgen van Rent: beluister het album Without You van Anthony Rapp, de oorspronkelijke Mark, waarin hij vertelt over zijn tijd bij Rent en het overlijden van zowel Jonathan Larson als zijn moeder.