Recensie

Indringende Spring Awakening door Plzier Entertaiment

In Spring Awakening volg je een aantal jongeren in de restrictieve opvoeding van ruim 100 jaar geleden. Mooi spel zorgt dat je pijn, woede en verdriet ook echt voelt.

Wie naar de stukken van dit jaar kijkt, zal zich afvragen wie de naam van de producent verzonnen heeft. Na het dramatische Next To Normal is het nu de beurt aan een mogelijk nog indringender stuk: Spring Awakening. Plezier is ver te zoeken voor de opgroeiende jongeren eind negentiende eeuw. Zij staan centraal in deze musicalbewerking van Frank Wedekinds toneelstuk Frühlingserwachen. Dit toneelstuk ontving veel weerstand, werd gecensureerd of verboden, en afgaand op een enkele reactie in de zaal schokt het verhaal sommigen nog steeds. De musical speelt zich af in dezelfde tijd, maar is in alle andere opzichten zeer eigentijds. Zowel de muziek als het taalgebruik is helemaal van nu.Schuttingtaal is geen uitzondering. Daar waar bij de originele songtitels in sommige gevallen sterretjes worden gebruikt, zal ik dat in dit verslag verder niet doen.

We maken in eerste instantie kennis met Wendla, een speels nieuwsgierig meisje dat inmiddels het lichaam heeft van een jonge vrouw. Haar nieuwsgierigheid naar het ontstaan van kinderen wordt door haar moeder eerst afgedaan, en later kort afgehandeld met iets dat ontstaat tussen een gehuwd stel. Op de jongensschool hebben ze les latijn. Moritz is slaperig en maakt een fout, wat meteen met harde hand wordt bestraft. Als Melchior zijn fout probeert goed te praten, krijgt hij nul op het rekest. Moritz vertrouwt Melchior toe dat zowel huiswerk als erotische dromen zijn nachtrust hebben verstoord. Op verzoek van Moritz schrijft Melchior een epistel, met begeleidende tekeningen over wat hij over dit onderwerp weet. Het resultaat zorgt echter voor nog meer onrust. Zij zijn niet de enigen in de klas voor wie het onderwerp speelt: bij de een speelt een rondborstige pianoles de hoofdrol, een ander fantaseert al masturberend, en later in het stuk ontluikt een liefde tussen twee jongens.

Bij de meiden is de slimme, rebelse Melchior ook populair, maar een toevallige ontmoeting lijkt voor een klik te zorgen tussen hem en Wendla. Martha, een van de meiden, wordt regelmatig geslagen: ze mogen er niet over praten. Martha is bang het huis uit gegooid te worden, zoals eerder ooit een zekere Ilse is overkomen. Wendla is nieuwsgierig, en vraagt Melchior haar te slaan. Eerst terughoudend doet hij dit toch. Eenmaal bezig verliest hij zijn zelfbeheersing en schaamt zich dood. Als Moritz zijn halfjaarlijkse tentamens haalt is de schoolleiding ontzet, maar een van hen zorgt er wel voor dat deze smet het uiteindelijk niet haalt. De reactie van zijn vader, die zich druk maakt over hoe de omgeving naar hem en zijn vrouw kijkt, zorgt voor suïcidale gedachten. Ondertussen is het incident tussen Wendla en Melchior uitgesproken, en brengt Melchior zijn epistel in praktijk. Nog onwetend van de ellende die hem en zijn directe omgeving te wachten staat.

Het knusse Polanen Theater is een uitstekende plek voor de uitvoering van deze voorstelling, die in alles intiem voelt. Minimalistisch qua decorstukken: veelal is het podium, op de spelers na, volkomen leeg. De nadruk ligt duidelijk op de vertolkingen van de rollen. Déwy Kuiper speelt Moritz vanaf het begin mooi als een worstelende jongeman, gek van zijn gedachten en de druk die op hem ligt. Hoewel ze hun nieuwsgierigheid delen is hij de totale tegenpool van Wendla. Mirthe Overhage speelt de wat naïeve tiener mooi. De musical is vooral het verhaal van Melchior, en Davey Molenbroek neemt je als publiek daarin goed mee, zelfs als die keuze een egocentrische is. Hoewel alle solonummers prachtig worden uitgevoerd, is “de blauwe wind” van Ilse (Wieke Veldman) een echt hoogtepunt. De lastigste opdracht ligt bij Clazina Sassen en Mats de Winter, die als ‘volwassen vrouw’ en ‘volwassen man’ alle volwassen personages in het stuk spelen. Dit levert onder andere een mooie vertolking van een betrokken moeder op, al zijn de meesten van hen allesbehalve betrokken. Minpuntje binnen de voorstelling is de super karikaturale vertolking van de schoolleiding die me niet kan bekoren, al is dat waarschijnlijk het stuk eigen; ik heb dit gevoel bij sommige andere vertolkingen ook gehad.

Het songmateriaal wisselt van mooie kleine gevoelige ballads tot wilde uitbarstingen van woede en frustratie. Ze nemen je mee in de achtbaan van emoties. Van het ingetogen “Mama jij baarde” naar het agressieve “Dit leven” (The Bitch of Living), van tranentrekker “Nooit bestaan”(Left behind) tot de ontlading van “Alles is kut”(Totally Fucked). Het wordt allemaal prachtig uitgevoerd.

De musical is heel scènematig opgebouwd. Dat levert soms wat onverwachte sprongen op. Soms geeft het ook het gevoel dat de nevenkarakters onvoldoende aandacht krijgen. Het vervolg van de liefde tussen Hanschen en Ernst bijvoorbeeld, of iets meer achtergrond bij Ilse.

Ik zag Spring Awakening voor het eerst in Londen, en het was toen niet alleen de fenomenale talentvolle cast die ervoor zorgde dat ik behoorlijk van mijn stuk was door dit stuk. Dat ‘eerste keer’ gevoel keert helaas nooit meer terug. inmiddels ben ik vier professionele versies verder, en heb gezien dat je dit stuk dus ook kunt verkloten. Dit is de tweede amateuruitvoering, die ik zie, en ik denk dat deze er zeker in geslaagd is first timers dat zelfde gevoel te geven: geëmotioneerd, overdonderd alsof er een orkaan is overgetrokken, en misschien wel zelf een oordeel vormend over met name Melchior. Een stuk dat zich meer dan een eeuw geleden afspeelt, maar nog steeds thema’s bevat die actueel zijn, of weer worden. Wat dat betreft is het hoopvolle slotnummer De Zomer in Purper, waarin de jongeren beloven het anders te doen, nog steeds niet de absolute waarheid geworden.

Jammer van de korte speelperiode en dat de 3 voorstellingen alweer voorbij zijn.

Scenefoto’s: Anniek de Wild
Slotapplaus: Musicalworld

26 October 2024
Première
Amsterdam
Polanentheater
https://www.plzier.nl/

Over de auteur

Jeroen schreef dit artikel voor jou

Jeroen

Jeroen is sinds 2005 redacteur van Musicalworld. Hoewel Jeroen al jong in aanraking kwam met theater, is zijn passie voor musical pas deze eeuw tot volle bloei gekomen. Hij was zeer onder de indruk van de eerste voorstelling van Cats, en de Nederlandse versie van Oliver uit 1999, op basis van de film al een van zijn favorieten, was de eerste voorstelling die hij meermaals zag. Toch waren deze bezoeken eerder sporadisch dan frequent. Sinds hij redacteur is van Musicalworld bezoekt hij meer dan 100 voorstellingen per jaar. Jeroen is de Musicalworld-specialist op het gebied van familievoorstellingen en kindervoorstellingen. Hij is tevens de correspondent voor Vlaanderen. Ook in Duitsland en Engeland (Londen) is hij regelmatig te vinden. Hij doet ook verslag van amateurvoorstellingen die voor neutrale toeschouwers de moeite waard zijn. Tot zijn favoriete musicals behoren naast Oliver! meer musicals met kinderen in de hoofdrol. "Billy Elliot" is zijn all-time favorite, maar daarnaast moeten zeker "Whistle down the Wind", "Matilda" en "The Secret Garden" worden genoemd. Daarnaast zijn Chicago, Come from Away, Spamalot en Soho Cinders voorstelling met een ongelofelijke aantrekkingskracht. Hoogtepunten in het jukebox-genre: Our House, Ich war noch niemals in New York en Ich Will Spass? (en voorganger Doe Maar). Favoriete Nederlandse producties zijn: Ganesha (een Perfecte God), Lelies, Wat zien ik? en Kuifje. Naast het bezoeken van musicals is hij een frequent bezoeker van attractieparken. Favoriete park in Europa is Europa Park (met een uitgebreid entertainment programma). Naast deze tijdverslindende hobby is Jeroen ook nog werkzaam in de ICT.

Meer van Jeroen

Meer artikelen van Jeroen

Delen