De woordspeling in de ondertitel zegt het al, het verhaaltje op de website van het theater of in de brochure ongetwijfeld ook. Grond is een musical over rouw. Nog voor de voorstelling begint zijn er verspreid over de foyer items te vinden die je erover doen nadenken. Kaartjes met stellingen zijn verspreid over de tafels, als mogelijk gespreksonderwerp. Items die er ook na de voorstelling nog zijn, en misschien het nagesprek nog beïnvloeden.
Eenmaal in de zaal wacht een sober decor met een enorme vleugel in het midden, vier stoelen en twee witte schermen op een paal aan weerszijde en een rol met achterdoek. Een selectie begrafenis top 20 nummers als ‘Con te Partiro’‘, ‘Ne me quitte pas’ en ‘My way klinken in sobere versie uit de speakers. Bij ‘You raise me up’ betreedt de cast het podium.
We maken kennis met Ally en haar moeder. Ally is beginnend zangeres, de niet helemaal weet welke kant ze op moet. Haar moeder, een ervaren muzieklerares, is wel overtuigd van haar kunne. Na een mislukte auditie wil ze er voor haar zijn, maar die hulp wordt afgeslagen. Als ze later na een optreden vindt dat wat ze zich te veel had aangepast en zichzelf moest zijn wordt die feedback haar niet in dank afgenomen. Niet veel later is er het auto-ongeluk en staat Ally er alleen voor. Voor alle praktische rompslomp en voor de persoonlijke rouw. De aangeboden hulp van haar beste vriendin kan haar niet bereiken.
Wat volgt is, naar ik aanneem, de beleving vanuit het hoofd van Ally. Het circus bij begrafenisonderneming Konijn – met konijnenoren, die standaardpakketten voorstellen met show-muziek. De korte tekst die op de rouwkaart moet leidt tot een rits aan eigenschappen die haar moeder had, en die zeker niet alleen positief zijn. Het huis moet worden leeggeruimd. Het wordt een steeds grotere chaos, totdat juist iemand op afstand, de postbode, tot haar doordringt met een verhaal over zijn eigen ervaringen.
Een voorstelling met een dergelijk onderwerp zal, meer dan een reguliere verhalende of vrolijke musical, door iedereen verschillend worden ontvangen. Sommigen hebben misschien een gelijke ervaring gehad. Anderen weten als enig kind dat ze ooit in een soortgelijke situatie terecht zullen komen. En met de praktische kant hebben waarschijnlijk nog meer mensen ervaring, zeker kijkend op de gemiddelde leeftijd van de zaal in Houten. Er wordt een voor mij heel herkenbare situatie geschetst: een moeder die er wil zijn voor haar dochter, weet wat ze kan en het beste met haar voor heeft en voor haar wil. Het soort support waar je misschien niet altijd op zit te wachten: soms wil je dat alleen oplossen, of met een vriendin, of sta je achter de keuze die je hebt gemaakt. De manier waarop het ongeluk wordt neergezet zorgt er mede voor dat het ongeluk zelf niet meteen als een schok aankomt. Het maakt het mogelijk mee te gaan in de gevoelens die Ally heeft, al zijn de lichtflitsen op een feest, dat zij bezoekt voor mij net even een brug te ver, en heb ik dat gedeelte slechts op gehoor gedaan. Het zijn de ervaringen van de postbode, op afstand verteld, die juist wel de traanbuizen activeren.
Grond kent een uitstekende cast met een prachtige chemie tussen moeder (Saskia Mees Christeller) en dochter Ally (Sara Afiba). Charlotte Dommershausen is mooi als vriendin Desirée. Jonathan Deoor is geestig als degene die de rekening bijhoudt bij de begrafenisonderneming, maar speelt dus ook schitterend de postbode met zijn kippenvelverhaal.
Grond is een voorstelling vol symboliek in tekst – de grondtoon als basis in de muziek – en uitvoering. De rol die de achtergrond vormt verandert al snel in voornamelijk zwart. Een uiteinde overdekt p een gegeven moment de piano en uiteindelijk ook de beschutting waar Ally zich in rolt. Teksten herhalen zich soms, maar krijgen daardoor ook een andere lading. Muzikaal is de voorstelling niet heel toegankelijk, maar het werkt heel goed bij deze voorstelling. Het album zal op Spotify belanden (nu staan er twee nummers op, voor Apple Music gebruikers als ik, daar niet) maar daar waarschijnlijk vooral dienen om de voorstelling terug te halen, of bepaalde teksten nog eens rustig opnieuw te beluisteren.
Nanoek heeft inmiddels naam gemaakt met eigenzinnige nieuwe producties. Zelf spreken ze over Brave Musicals, maar dat moet je dus wel op z’n engels lezen. Melk was enige jaren terug een verrassende winnaar van vijf Musical Awards en voorganger Lokroep zeker niet alledaags. Het valt te hopen dat ze door blijven gaan op deze ingeslagen weg en hierbij ook het publiek weten te vinden. Afgaand op de zaalbezetting in Houten is er nog volop plek tijdens de rest van de tour (tot en met 17 december) om dit zelf te ervaren.
Scènefotos: Daniela Petrovic
Foto slotapplaus: Musicalworld
