Zelden krijgt een musical de fameuze Pulitzer Prijs, maar Next To Normal is er één van. Selectief shoppen in die lijst zet m dus tussen moderne klassiekers als Rent en Hamilton. Waar die twee titels onder algemene kennis vallen, heeft Next To Normal meer een cultstatus. Wie afgelopen weekend in Ede ging kijken snapt wel waarom dit indrukwekkende stuk in de prijzen viel. Ook al ging de Tony voor beste musical dat jaar naar Billy Elliot (geen schande, want dat is waarschijnlijk de beste musical ooit).
In het begin zie je niet meteen dat er een schaduw hangt over het gezin Goodman hangt. Moeder Diana is misschien wat apart. Haar zoon lijkt wel een heel erg moederskindje terwijl er ook nog een puberende dochter Nathalie rondloopt. Man Dennis is van het type “de vrede bewaren”. Tijdens het studeren op de toetsen ontmoet zij Jenny, en de twee raken verliefd. Ontmoetingen bij Nathalie thuis zijn uit den boze, wat wel te begrijpen valt. We hebben Diana inmiddels hysterisch boterhammen zien smeren op de keukenvloer, en snappen dat zij zich doodschaamt. Diana bezoekt ook een psychiater, die haar volstopt met pillen. Zij besluit die door de wc te spoelen, omdat ze niets meer voelt, aangespoord door haar zoon. Als Jenny eindelijk wel bij het gezin thuiskomt, verrast ze hen allen met een taart en barst vervolgens een bom. Er volgt een wisseling van psychiater, die het anders aanpakt, maar ook niet het gewenste resultaat boekt. Dan wordt er shocktherapie (ECT) voorgesteld en uitgevoerd. Maar zijn de bijwerkingen ervan nu een zegen of een groter probleem.
Met bovenstaande synopsis heb ik gepoogd om een essentiële twist in het verhaal heen te schrijven, om het niet te spoileren, omdat ik vrij recent nog commentaar bij een facebookfilmpje hierover zag staan. Misschien wat overdreven, omdat de meest bekende songs uit de voorstelling deze ook wel verraden. De kenners van het stuk zullen opmerken dat Henry hier Jenny is geworden. Dit maakt een mini-momentje in de tweede akte inderdaad iets minder krachtig, maar is verder niet van invloed op het materiaal.
Het Akoesticum in Ede biedt met zijn banken niet de meest comfortabele zitplaatsen, maar wel een lekker groot speelvlak. Zo zijn er twee minipodiumpjes: één voor de psychiater en aanverwante scènes, eentje voor buitenshuis overig. De rest van de vloer is huize Goodman. Volop ruimte dus voor de bijzondere vormgeving waarvoor is gekozen. Als het gaat spoken in het hoofd van Diana, zien we vier zwarte figuren om haar heen bewegen. Een fraai effect, dat uitgeschreven misschien lijkt op het rode rozen rood kleuren, maar zo niet aanvoelt. Soms zijn het er zelfs nog veel meer, wat niet altijd als nodig aanvoelt. Als opvulling in een dansgelegenheid zijn ze dan wel weer een mooi plaatje.
De uitvoerende cast is naar amateurbegrippen uitstekend. De ronduit pittige rollen worden goed gespeeld, en de zang is doorgaans prima in orde, al is het begrijpelijk dat bij met name de pittige rocksongs hier en daar uit de bocht wordt gevlogen. Wie deze voorstelling zag zal ongetwijfeld door hen en het verhaal zijn gegrepen.
Regisseur Joery Elvering is min of meer ervaringsdeskundige. Hij komt uit een gezin waarin de moeder ook psychische problemen heeft, en waarin het ook voor de buitenwereld werd verborgen. Hij pleit hiermee voor meer openheid, en wilde met de show ook heel erg de impact tonen voor de omgeving voor iemand als Diana. Met Next To Normal heeft hij het perfecte bronmateriaal, en met de uitvoering is deze doelstelling zeker geslaagd.
Gespreksmogelijkheden zijn er in de pauze en na de voorstelling door de aanwezigheid van mensen van Ixta Noa, een stichting met veel kennis over psychische problemen.
Cast: Diede Timmer (Diana),Jelle Gulmans (Dennis), Isabelle van Oudheusden (Nathalie), David Mokveld (Gabriël), Noriko Vollenbronck (Jenny), David Roelofs (de doktoren) en dansschool iMove als het ensemble.
