Na echte sprookjes als Roodkapje en fantasievoorstellingen als Jungleboek, Anastacia en Oliver in New York kiest Fanwork voor een radicaal andere weg. Een hele stap, die zelfs zodanig groot was dat er besloten werd de productie een jaar uit te stellen. Maar nu is de première dan werkelijk een feit.
Pay it Forward is gebaseerd op het gelijknamige boek en de verfilming ervan. Het verhaal draait om Trevor, een dertienjarige jongen die (in een dorpje buiten Las Vegas) van zijn docent maatschappij leer de opdracht krijgt een idee te verzinnen om de wereld te verbeteren. De opdracht wordt door zijn klas met hoon ontvangen, maar Trevor stort zich er toch op. Het idee is simpel: wat als ik iets goeds doe voor drie mensen, en daar niets voor terugvraag, anders dan de vraag aan hen om zelf ook weer drie goede daden te doen. Een soort piramidespel van goede daden. Hij gaat aan de slag, neemt een zwerver mee naar huis, helpt een invalide vrouw met haar tuin, en probeert zijn moeder te koppelen aan zijn docent, een man die door brandwonden op zijn gezicht onzeker is. Maar erg succesvol lijkt het allemaal niet: de zwerver valt terug in oude gewoontes en gaat de bak in (en wil hem daar ook niet spreken), de vrouw in de rolstoel overlijdt, en tussen zijn moeder en zijn leraar wil het ook niet erg vlotten.
Door dit verhaal is het verhaal verweven van een verslaggever die een auto cadeau krijgt om bijtijds op zijn werk te komen, zo kennis maakt met het ‘geef het door’ idee en op zoek gaat naar de bron van dit alles. Als publiek weten we dus dat Trevor zonder het zelf te beseffen weldegelijk iets teweeg heeft gebracht, en dat zijn daden weldegelijk een kettingreactie hebben veroorzaakt.
Trevor is wel een beetje apart, maar verder toch ook wel een normale jongen van dertien. Soms kinderlijke denkbeelden (dat het samenbrengen van moeder en docent automatisch wel tot iets moois kan groeien), en dan weer puberale emoties. Er zit dan ook zeker een donkere kant aan de voorstelling, die liefhebbers van het werk van Carry Slee zeker zal aanspreken. Tegelijkertijd maakt het ook de voorstelling minder geschikt voor erg jonge bezoekers, ook gezien het eigentijdse taalgebruik dat je jonge kinderen misschien nog wel even wilt onthouden (Een van de songs heet bijvoorbeeld ‘Fuck’).
Pay it forward begint nogal fragmentarisch, en het duurt wel even voordat alles op z’n plek valt. De beelden op film van een interview met een jongen die later Trevor zal zijn, de ervaringen van de reporter, de relatie van Trevor’s moeder met haar man, die ervandoor is, en de nieuwe docent en zijn klas, het pesten van een medeleerling. Maar als de puzzelstukjes eenmaal op hun plaats lijken te liggen ontstaat een fascinerende voorstelling.
Dit komt niet in de laatste plaats door de fantastische muziek die Rhody Matthijs voor de voorstelling heeft gecomponeerd. Af en toe doet deze denken aan zijn meesterwerk Ganesha (Een perfecte God) zoals in het emotionele ‘Zonder hem’, maar ook vrolijke springmuziek als ‘High five’.
Zonder cast geen voorstelling, en zonder goede cast geen goede voorstelling. Gelukkig dus dat er een aantal prachtige spelers op het podium staan. Allereerst Arnout Bultje, die de rol van Trevor tot in de puntjes beheert, en je helemaal weet mee te nemen in zijn emoties. De frustratie en emoties, maar ook de guitigheid. Jim Leijen zet de afweermechanismen die bij onzekerheid horen sterk neer als de docent. Wat we van moeder Gina moeten denken is in het begin nog een beetje vaag door de drankverslaving die ze ontkent. Zodra ze meer ruimte krijgt weet Gina Beltvelsen je in te pakken, met zang en sterk spel. De vierde hoofdrol is voor journalist Chris. Van zijn persoonlijke emoties zien we niet veel; het is vooral de drive om de oorzaak te vinden. Chris wordt door Kai Brasdorp (ook een mooie spreekstem) sterk gespeeld. De ondersteunende rollen worden ook goed vertolkt. Een persoon valt dan toch op, omdat we hem wel en ook bijna niet herkennen: Donny de Koning, onder andere te zien als Ciske in Ciske de Rat, lijkt de afgelopen twee jaar ook te hebben gebruikt om twee keer zo lang te worden.
Ondanks dat het verhaal uit fantasie is ontsproten, is Pay it Forward een vertelling die zomaar waar gebeurd had kunnen zijn. Dat zorgt voor een enorme betrokkenheid bij de personen op het podium, en een intens meeleven met wat er daar gebeurt. Dat zorgt er dus ook voor dat de doelgroep een hogere leeftijdscategorie is dan eerdere voorstellingen van Fanwork. Het valt te hopen dat zij deze voorstelling weten te vinden, want zoals al eerder gezegd: Ben je geboeid door de verhalen van Carry Slee, dan ga je ‘Pay it Forward’ ook geweldig vinden. Geef het door.
