Toen Ivo Niehe Pablo Pineda interviewde, wakkerde dat iets bij hem aan. Hij wilde iets doen met dit verhaal. Hij begon met schrijven, schakelde de hulp in van muziekmaker Piet Souer en choreograaf Lucia Marthas, kreeg wat aanmoediging van Joop van den Ende en een nieuwe musical werd geboren.
Drs. Down! gaat over Lucas (Nando Liebregts), een jongen met het syndroom van Down. Zijn moeder, gespeeld door Anne-Mieke Ruyten, wil hem alle kansen geven die er zijn. Zijn vader, gespeeld door Hugo Haenen, vindt het hebben van een zoon met Down vooral heel lastig. Ook zijn broer (Gijs Stallinga), dokters, klasgenoten en docenten hebben niet bepaald de meest vriendelijke kijk op Lucas en zijn mogelijkheden. Gelukkig heeft Lucas ook nog beste vriend en mede-Downy Tom (Rutger Messerschmidt) en een vriendin (Sanne van Veen).
Het podiumbeeld is minimalistisch. Er wordt gewerkt met blokken die af en toe worden verschoven, aangevuld met drie schermen met verschillende soorten projecties: foto’s om een ruimte aan te duiden, filmpjes en animaties. Via deze projecties maken we voor het eerst kennis met Lucas en Tom. Bepaalde scenes zijn vooraf gefilmd, met name die met Liebregts en Messerschmidt, de acteurs met het syndroom van Down. Een leuk idee, maar het is ook een fijne verrassing als Lucas en Tom op een gegeven moment daadwerkelijk zelf het podium opkomen om af en toe mee te spelen. Zij zijn uiteindelijk het hart van de voorstelling, degenen waar je het meeste sympathie voor voelt. Ze spelen ontwapenend en zijn hartverwarmend.
De rest van de cast speelt goed. Haenen en Ruyten missen wat chemie, maar zijn over het algemeen een stabiel ouderpaar. Het nummer waarin Ruyten haar zoon toezingt met de boodschap ‘leer me te leven als jij’ bracht ze mooi. Sanne van Veen heeft een prachtige stem en wist het publiek te raken met het enige Engelstalige nummer in het stuk. Complimenten ook voor de dansers van Lucia Marthas, die veel energie op het podium brachten. De beste speler was echter Gijs Stallinga. Hij zong goed, speelde goed en neemt het publiek bij de hand.
Niehe snijdt in dit stuk de volgende thematiek aan: kan iemand met Down ook zo ver komen als hij te maken krijgt met alle vooroordelen en pesterijen die zich in dit soort gevallen zo vaak voordoen. Helaas heeft Niehe dit uitgangspunt iets te letterlijk genomen. Lucas heeft niet alleen een broer die jaloers is op de aandacht die hij krijgt, maar het lijkt wel of bijna iedereen tegen hem is. Zijn klasgenoten besluiten bij een soort X-factor met Robert ten Brink een lied te zingen over dat hij niet welkom is in de klas. Ze zingen live op tv dat ze hem een loser vinden, dat hij een mongool is en dat hij in een gekkenhuis moet. Allemaal heel erg onrealistisch, maar in deze musical mogen de klasgenoten gelukkig wel door naar de volgende ronde.
Ook het docentencorps van de middelbare school waar Lucas heen wil, is een soort kwaadaardige karikatuur. De docenten wijzen hem in eerste instantie knalhard af (‘De boel stort in elkaar als hij hier op school komt!’), maar laten hem uiteindelijk toch toe uit angst voor de pers. Eenmaal op school besluit een docent zijn mond af te plakken met duct tape. Met duct tape! Lucas zit een dag lang met duct tape op zijn mond, maar dan besluiten zijn klasgenoten (jazeker, die kinderen die eerst zongen ‘hij lijkt wel op een dier’) spontaan voor hem op te komen om vervolgens zijn beste vrienden te worden. Nuance lijkt in dit stuk ver te zoeken. Ik vraag me af hoe het met die docent is afgelopen. En de zangwedstrijd trouwens ook, want daar horen we niks meer over. Is de school niet bang dat ze daardoor slechte publiciteit krijgen?
Ook de (lied)teksten missen jammer genoeg subtiliteit. De acteurs zingen voornamelijk een-op-een wat ze voelen: “Ik sta in de kou, hoe kan ik nu nog zeggen ‘ik hou van jou’”. Ik heb af en toe het gevoel dat ik naar een reeks aan elkaar geplakte one-liners uit Down met Johnny zit te luisteren. De liedjes met jongeren vervallen vaak in versimpelde rap met uitroepen als ‘Fok off’. Hangt dit samen met de populariteit van Hamilton of leeft er bij de makers het idee dat jeugd van tegenwoordig op deze manier met elkaar omgaat?
Drs. Down! is een prachtig initiatief. Ik vind het echt heel mooi om te zien hoe voor Liebregts en Messerschmidt een droom uitkomt. Het valt Ivo Niehe te prijzen dat hij zijn nek hiervoor heeft uitgestoken. Het is een inspirerend verhaal met een mooie boodschap, maar had een betere uitwerking verdiend.
