Over het leven van Cleopatra valt een fikse televisieserie te maken. Dat terugbrengen tot een avondvullende voorstelling dwingt de makers tot het maken van keuzes. De voorstelling begint dan ook bij het bezoek van Julius Caesar aan Egypte, waar zij door haar broertje uit de gezamenlijke heerschappij is gezet, en eindigt met haar dood.
De voorstelling kent de structuur van verkenners, die in deze context vooral aan Hercules doet denken, maar die ook daarvoor al wel in musicals is gebruikt. Ditmaal zijn het vijf van de Egyptische godinnen die het verhaal inleiden, onderling wat kissebissen, en de periodes tussen de scenes beschrijven.
Natuurlijk is er de wonderlijke eerste kennismaking, met Julius Caesar, wanneer ze gerold in een tapijt het paleis van haar broer is binnengesmokkeld. Duidelijk is ook meteen dat deze Cleopatra weet wat ze wil, en dat het van belang is Caesar om haar vinger te winden. Ook generaal Marcus Antonius blijkt door haar gefascineerd. Waar de goden onderling niet op één lijn zitten over het liefdesaspect worden de twee wel geliefden, en trouwen. Dat Caesar ook een vrouw heeft in Rome is daarvoor geen drempel, het is ook vooral een zakentransactie. Dat Caesar niet het eeuwige leven heeft, weten we allemaal, dankzij het onsterfelijke ‘Ook gij Brutus’. Rome komt daarna in de handen van een triumviraat met Caesar’s neef en erfgenaam Octavianus en Marcus Antonius. Terwijl Cleopatra haar zinnen nu zet op Marcus Antonius, smeedt Octavianus zijn eigen plannen.
De voorstelling weet vanaf het eerste moment visueel indruk te maken. Een enorme muur dondert in elkaar, waarna de silhouetten van de goden verschijnen. Het podiumbeeld blijft de hele voorstelling schitterend, met betrekkelijk abstracte vormen, die met een draai van Egyptisch Romeins kunnen worden, en dus in een mum van tijd een totaal andere plaats van handeling meegeven. Bij belangrijke scènes valt ook de fraaie belichting op. De dood van Caesar is mede daardoor in de voorstelling een van de mooist vormgegeven momenten. De kostuums van Cleopatra zijn fraai, en ook de andere hoofdrollen zijn fraai gekleed.
Muzikaal steek de voorstelling ook prima in elkaar. De songs in de voorstelling zijn prima. Zeker de afsluitende nummers van beide aktes zijn bijzonder fraai, net als het nummer van de vier belangrijke mannen in het stuk, getiteld Actium.
Op het podium staat een uitstekende cast. Sanne Jochems speelt Cleopatra met de manipulatieve flair die deze koningin en zelfverklaard godin zeker moet hebben gehad. Jordy Marijnissen is prima als Caesar, met een extra compliment voor het verschijnen als standbeeld: dat weet hij toch knap lang vol te houden. Het grootste contrast is natuurlijk dat tussen Marcus Antonius, man van daden (Niels van der Ham) en manipulator Octavianus (Bjorn Wouters). Beiden spelen die kanten prima. Ook de bijrollen zijn uitsteken bezet, waarbij die van Calpurnia (Eefje Kruijssen) extra opvalt. Het domme gezwets waarmee ze Marcus Antonius lastigvalt is komisch, juist omdat je begrijpt dat je als Marcus Antonius hier helemaal gek van zou worden.
De vertaling van een enorme biografische geschiedenis naar een theaterstuk dan weer niet helemaal geslaagd. Met name in de eerste akte doet denken aan de woorden van agent Lockstock in Urinetown: “nothin’ can kill a show like too much exposition., Er wordt hier simpelweg te veel verteld. Niet alleen had het publiek met minder informatie toegekund, ook worden er dingen verteld die juist mooi getoond hadden kunnen worden. Het maakt de voorstelling met name dit deel statischer dan had gehoeven. De cast oogt in ieder geval goed genoeg om ook die scenes prachtig te spelen. Er is gekozen voor een hedendaagse bril: dat zien we in de manier waarop de goden met elkaar communiceren, maar ook waarop Octavianus wordt neergezet. Zijn Zuiver bloed propaganda zal voor iedereen makkelijk een ongemakkelijke associatie oproepen: of dat nu uit de recente geschiedenis, Harry Potter of misschien zelfs wel de huidige politiek is. De hele vertelling is vooral bloedserieus, al zitten er zeker ook wel grappen in. “Rare jongens die Egyptenaren” zal iedere Asterix-liefhebber plaatsen (om vervolgens wel de opmerkingen over haar neusje te missen, maar misschien is er daar de angst over hoe dat overkomt voor de mensen die die link niet leggen). Er worden kroketten uit Belgica geserveerd, en een van de godinnen is wat minder handig, wat tot een komische herhaling van woorden leidt: “Dat doen we dus ook niet meer”. Zo is er voor elk wat wils.
Cleopatra is zeker voor de liefhebber van klassieke geschiedenis een boeiend avondje uit. Wie een mooi gezongen en vormgeven theatervoorstelling kan waarderen moet ook zeker gaan kijken. Wees er dan wel heel snel bij. De voorstelling is alleen vanavond nog te zien in de Nieuwe Nobelaer in Etten-Leur.
Foto’s: Eric Menheere
