Het is inmiddels een decennium geleden dat we voor het eerst plannen hoorden over een musical over The Elephant Man. Nu, eindelijk, kunnen we de musical ook daadwerkelijk beleven. In het Amsterdamse Zonnehuis is de voorstelling een week te zien.
The Elephant Man is natuurlijk vooral bekend dankzij de film met John Hurt in de hoofdrol. Het verhaal gaat over een misvormde man, die eerst deel uitmaakt van een freak-show. Een chirurg toont interesse in hem, en neemt hem uiteindelijk onder zijn hoede. Dit alles in een wereld waar freaks worden verafschuwd. Het eerste deel van de voorstelling draait vooral om de freak-show uitbater John Norman, een gladde prater, en zijn ontmoeting met de chirurg Treves, die beroepshalve interesse toont in de Elephant Man. Pas halverwege de eerste akte zien we Joseph Merrick, de Elephant Man, voor het eerst, en dan toch als de misvormde die de rol van freak speelt. Als een optreden op het Engelse koninklijk huis niet bevalt, en freaks overal verboden worden, valt de freak-show uit elkaar, en besluit Merrick de chirurg op te zoeken. Overvallen en beroofd ontmoet hij zo de actrice Cathryn, die hem liefdevol behandeld, en zo een plek in zijn hart verovert.
Omdat het zo lang duurt dat we iets van emotie bij Merrick zien, is het lastig om een band met zijn karakter op te bouwen. Omdat vrijwel alle andere karakters toch hun eigenbelang voorop stellen is bonding met hen ook lastig. De dokter krijgt wel een zekere betrokkenheid met zijn onderzoeksobject, maar wordt nooit sympathiek, misschien mede door de erg kleurloze uitvoering door Robbert Besselaar. Actrice Cathryn is een schat, maar krijgt erg weinig achtergrond. Hanneke Engels speelt en zingt de rol prachtig. Ook verpleegster Esmee wordt sterk vertolkt door Saskia Egtberts, al heeft zij dan weer de hondentaak om binnen 30 seconden van bange gans naar zorgzaam type te veranderen. Kleinere bijrollen zijn weggelegd voor Lucie de Lange, die ook in die kortere optredens laat zien wat een geweldige timing ze heeft. Ze verzorgt de grootste lach van de avond, en heeft laat als koningin horen nog steeds een geweldig stemgeluid te hebben. Mathieu van den Berk heeft de lastige taak de misvormde over het voetlicht te brengen. De moeizame manier van beweging pakt hij sterk op en zijn lastige manier van praten past goed bij de rol. Toch is het vooral Jochem Feste Roozemond die de show steelt als de flamboyante Norman. Hij straalt van het podium af en heeft zijn rol tot in de puntjes onder de knie.
De kracht van de voorstelling zit in de soundtrack, want wat een parel is dat. Prachtige songs, uitstekend uitgevoerd door een live-orkest, zorgen ervoor dat je, als je even je bedenkingen hebt over een bepaalde scène, weer snel terugvalt in genieten. Deels herken je motieven uit Alleen op de Wereld, ook zo’n prachtige compositie van Frank Affolter terug, en ook andere bekende musicals hebben hier en daar hun herinnering afgegeven, maar dat zijn dan niet de minste.
Het probleem naast het binden met het hoofdkarakter is vooral de wat saaie staging, met hier en daar onbegrijpelijke wisselingen of pogingen tot actie waar wat te weinig ruimte is. Vooral als een groep ineens aan het dansen slaat, zonder dat daar toch enige aanleiding voor is, zit je even met je ogen te knipperen. Af en toe oogt het zelfs wat amateuristisch, als we bijvoorbeeld een polonaise voorbij zien gaan. De pauzefinale, gebracht door figuren die voor het verhaal totaal niet belangrijk zijn, is evenmin een begrijpelijke keuze. De prachtige momenten, zeker waar meerdere situaties door elkaar spelen, lijken vooral al gezet door de songs zelf. En daar is die prachtige soundtrack dus weer.
Op deze eerste speeldag zendt Omroep Max de metamorfose van Jorrit Ruys naar Scar uit. Waarschijnlijk is het budget voor zijn kostuum en grime net zo groot als voor deze hele productie, die wel wat goedkoop oogt (en met 25 euro entree natuurlijk ook zeker niet duur is). Zeker de visagie van the Elephant Man oogt als wat stickers die op een gezicht zijn geplakt, dus verwacht bij deze musical geen John Hurt-achtige transformatie. Het is prettig als je je kunt voorstellen dat de man er een stuk onooglijker heeft uitgezien dan hij er nu uitziet. Het decor bestaande uit een zwarte trap/zit-constructie met verborgen compartimenten voldoet. Het zwevende bed zonder bodem op de achtergrond lijkt wat onlogisch, maar zodra duidelijk is dat de man niet op zijn rug kan slapen, is die verwijzing ook wel duidelijk. De kostuums zien er prima uit.
Een werkelijk voortreffelijke soundtrack is de solide basis onder deze nieuwe musical. Deze zorgt ervoor dat het verhaal, dat wat traag verloopt, blijft boeien. Helaas is de regie en vormgeving voor verbetering vatbaar. De voorstelling voelt zo als een workshopvoorstelling,zoals we vroeger veel in het M-lab mochten meemaken. Een demo die wel naar meer smaakt. Wie wil genieten van de muziek kan tot eind deze maand nog terecht in het Zonnehuis. De mensen met een wat minder stevig zitvlees doen er verstandig aan een zitkussentje mee te brengen. Het merendeel van de stoelen heeft dat namelijk niet.
