Der Schuh des Manitu die aan het begin van de 21e eeuw uitkwam is met 12 miljoen bezoekers de bestbezochte Duitse film ooit. De comedy van Michael Bully Herbig (producent, regisseur, auteur en acteur) is in Nederland nauwelijks bekend, wat voor meer van zijn films geldt. In Duitsland heeft hij onder andere met Traumschiff Surprise, de 3d-tekenfilm Lissi und der wilde Kaiser en recentelijk met een speelfilm rond Wicky de viking veel succes.
Der Schuh des Manitu is een western-persiflage, voornamelijk gericht op Sergio-Leone en Karl-May (die zelf ook in de musical zit) films. Met Beierse accenten en het Schoschonisch wat we niet kunnen verstaan, maar wat wordt boventiteld, wordt er veel met spraak en klank gespeeld. Het maakt de voorstelling redelijk absurd, wat nog eens wordt versterkt door de gebeurtenissen, rekwisieten, en poppen op het podium. Je moet er even aan wennen, maar dan is het genieten van een hoop meligheid, maar tegelijkertijd ook topprestaties op het gebied van zang. Timing is van essentieel belang, en dat zit bij deze voorstelling wel goed.
De show volgt het verhaal van de film vrij letterlijk, al zijn sommige gebeurtenissen wel verplaatst. Maar in tegenstelling tot die andere toneelversie van een film die ook in Berlijn staat is Der Schuh des Manitu ook zelfstandig als podiumshow zeer geslaagd.
In de voorstelling maken we kennis met de Apache-indiaan Abahachi (Matthias Schlung) en zijn blanke bloedbroeder Ranger(Mark Seibert). Abahachi wil graag een stamlokaal voor zijn stam. Hij heeft iets op het oog, maar komt geld tekort. De stam der Schoschonen wonen vlakbij en helpen hem, door hem goud te lenen. Stamhoofd Listiger Lurch (Haldor Laegreid) zendt zijn zoon Falscher Hase mee. Maar het goud is nog niet overhandigd of ze blijken belazerd door makelaar Santa Maria. In een vuurgevecht sterft Falscher Hase(Thomas Klotz). Als ze bij de Schoschonen terugkomen om hun verhaal te vertellen worden ze niet geloofd. Santa Maria(Ingo Brosch) is hun broeder. Abahachi en Ranger belanden aan de martelpaal. Dan bedenkt Abahachi dat hij een schatkaart had, en dat hij met die schat zijn schulden kan aflossen. Probleem is alleen dat hij de kaart in vier stukken heeft gehakt, en verdeeld over een Griekse vriend Dimitri (Detlef Leistenschneider), zijn jeugdliefde Uschi (Michelle Splietelhof) en zijn broer Winnetouch. Ze onsnappen, met dank aan de bende van Santa Maria (die veel belangstelling heeft voor de schat). En zo maken we kennis met de Griek die graag indiaan wilde worden, de sexy, maar ook recht voor zijn raap en tegelijkertijd naieve Uschi en de nichterige broer met zijn beautyfarm PuderRosa., achtervolgd door zowel de bende van Santa Maria als de oorlogszuchtige Schoschonen.
De film barst van de absurditeiten: tuinkabouters bij de Schoschonen, rare dieren die als poppen op het podium verschijnen, een washandje met een eigen leven, een ezel met de naam Apollo 13, de indianen die een klapstoel opgraven, omdat de strijdbijl is vergaan (goedkoop dingetje) en dit het enige was wat nog op te graven valt en zo kunnen we nog wel even doorgaan.
In de film zaten al een aantal songs, en deze blijven ook in de musicalscore de hoogtepunten. ‘Ich trinke Ouzo’ bijvoorbeeld, en ‘Superperforator’, het reclamelied dat wordt opgevoerd als laatste wens voordat onze helden zullen gaan sterven behoren tot de topnummers. Maar naast de nummers uit de film zijn er een flink aantal songs toegevoegd die weliswaar niet onmiddellijk in je hoofd blijven hangen, maar wel een prachtige westernsfeer uitademen. Ze klinken door de sound bekend, maar zijn het niet, zoals het begin van het eerste nummer ‘Wo die Schoschonen schon wohnen’’ , tevens een mool voorbeeld van het spelen met klanken in een lied. Een nummer overigens dat overgaat in een typisch Amerikaans shownummer.
Der Schuh des Manitu heeft een topcast, die de personages uit de film herkenbaar neerzet, en tegelijkertijd ook zelf weet te schitteren. Dat geldt niet alleen voor beide helden, maar ook voor onze eigen Usch, sexy en fraai vertolkt door ‘onze eigen’ Michelle Splietelhof. Ook Falscher Hase, die al snel zijn einde vindt in het stuk, is hilarisch in zijn sterfscène, waarvan de andere acteurs vinden dat het veel te lang duurt. Winnetouch heeft een heerlijke solo met Husch Husch Santa Maria wordt prachtig neergezet als de gladjakker (het zou een makelaar kunnen zijn), die zichzelf en alles onder controle heeft. Bij de arme Hombre (Peter Kaempfle) , bendelid en asbak voor Santa Maria, heeft een echt rasperig rauw boeven-stemgeluid, waarvan je je afvraagt hoe hij het al die voorstellingen volhoudt.
De eerder genoemde poppen versterken de show in grote mate. Of het nu losse paardenhoofden zijn waarmee paardrijden wordt gesimuleerd, of de bever die tussen de martelpalen opduikt,of Richtiger Hase, de mascotte van het Schoschonen-stamhoofd ze zijn fraai vormgegeven en worden goed “bediend”.
Het decor is goed verzorgd, en de projecties geven de buitenscènes een extra sfeer. Zeker door niet echt met een film te werken, maar met een soort 2D-3D effect, waardoor de diepte als het ware in laagjes te zien is.
Een western-liefhebber zal vast concrete verwijzingen in het stuk terugvinden. Zo is de naam van de roze beautyfarm inderdaad ontstaan uit Bonanza’s Ponderosa Ranch, en de naam Ranger aan de vertolker van Old Shatterhand, Stewart Granger. En zo valt er voor de echte man bij een musical nog wat extra te genieten. Al heeft hij ook zeker niet te klagen over het aandeel sexy vrouwen (de rolomschrijving van onze eigen Sanne Buskermolen die in het ensemble meespeelt is niet voor niets Sexy Squaw)
Hoewel Der Schuh des Manitu zeker een show is met humor waarvan je moet houden, mag gezegd worden dat ze bijzonder geslaagd is. De voorstelling is op afstand het beste wat in Berlijn te zien is, en zeker ook een show die een tweede leven in een ander Duits theater verdient als de termijn in Berlijn zo rond mei is afgelopen. Visueel interessant genoeg voor mensen die niet goed Duits spreken door de vele show- en grappige effecten, maar leuker voor degenen die de taal wel beheersen. Het Beiers zorgt voor een iets lastigere verstaanbaarheid, maar mag niet echt een probleem zijn. Dus kom je nog in Berlijn voor die tijd: breng een bezoek aan het Theater des Weste(r)ns.
