Klassieke verhalen kunnen niet vaak genoeg worden verteld. Zo is bijvoorbeeld de Odyssee nog steeds een prachtige basis voor een theaterbewerking, al zal de doelgroep kinderen niet meteen de eerste gedachte zijn bij dit bloederige verhaal. Schrijver Simon van der Geest schreef deze bewerking als prentenboek (Gouden Griffel 2011), en net als de Odyssee, als een verzameling gedichten. Het verhaal kreeg een polder-setting, waar boeren, vissers en graafmachines dodelijk kunnen zijn. De gedichten zijn vrijwel letterlijk de toneeltekst, al zijn sommige teksten wel van perspectief veranderd, waar het boek slechts vanuit Dissus spreekt. De voorstelling is ook nagenoeg volledig doorgecomponeerd met muziek die veel denkbare stijlen raakt, en zo het ene moment wat makkelijk in het gehoor ligt. Van freestyle jazz tot country ballad, van behoorlijk klassiek tot een hippe beat. Teksten worden afwisselend gesproken en gezongen. En heel belangrijk: Dissus is een voorstelling, die de dramatische gebeurtenissen tot voor kinderen (de voorstelling is voor 8 en ouder) behapbare proporties weet terug te brengen.
Als de voorstelling begint, is Dissus met zijn vrienden in het zwembad. Een held is hij niet, wat blijkt als hij een vriend hoort zeggen: “Daar de jongens met de kettinkjes, en een paar, met okselhaar.” Ze noemen Dissus een niemand, een spriet. Hij duikt het toilet in, en met zijn plakzwembroek op zijn knieën droomt hij ervan de held te zijn. Als de bus naar huis door een enorme windhoos wordt meegenomen en in onbekend terrein landt. Eenmaal uitgestapt rijdt de bus weg, en in deze zwaar verdwaalde toestand is het aan Dissus om de groep veilig thuis te brengen. Dat dit waarschijnlijk niet zo simpel wordt, blijkt wel uit het levensgevaar-bord dat er op een hek hangt. Ze schuilen in een schuur met schapen, maar als de vier meter hoge boer met 1 oog opduikt, is het voor Jeffrey te laat. Zijn jasje wordt gegrepen door de arm van de boer; “Jeffrey is af” en het jasje krijgt een plek op het hek. Dat hij wordt opgegeten door de cycloop wordt alleen bezongen. Een dartpijl en dezelfde techniek als Odysseus gebruikte: het gebruik van de naam Niemand en hangend onder de schapen als deze naar buiten worden geleid, zorgt ervoor dat ze deze vijand ontsnappen. Een buitengewoon creatieve bewerking is die van Scylla, het zeemonster, dat in deze vertelling is vervangen door Skilla 2000, een angstaanjagende graafmachine. De mooie tovenares Kirke wordt bij toeval getrotseerd omdat Dissus geen cola lust, waar zij eerder zijn vrienden in biggen had veranderd. Het meeste overkomt de vriendengroep. Het zal niet verbazen dat het aantal jasjes flink oploopt, voordat Dissus vlak voor de pauze bij zijn huis aankomt. In de tweede akte wordt het Odyssee-verhaal wat vrijer genomen. Dissus is namelijk door zijn ouders vervangen door een enorme hond, die ook DIssus heet. Zijn ouders weten niet meer ooit een zoon te hebben gehad. Zijn zus wel. Zal het hem lukken zijn plaats in het huis te heroveren?
De voorstelling is waarschijnlijk het leukste voor mensen die het verhaal van de Odyssee kennen. Klassieke vijanden krijgen een eigentijdse poldervertaling, en de creatieve manier waarop dit gebeurt is bijzonder geestig. Voor wie het niet kent, is het vooral een spannend avontuur, met de nodige verlichting, of moeten we verluchting zeggen, met bijvoorbeeld schetenhumor. Ook maakt de cast af en toe waarschijnlijk) bewust een foutje. Een biggenstaart die niet wordt afgedaan, of een reus, die als hij zich omkeert nog net toont hoe deze man zo groot kan zijn (en respect voor de jongen die zijn collega al die tijd op zijn schouders heeft gehad).
Met veel decorstukken uit ruw triplex: een kleedhokje, het huis, maar ook de graafmachine, en nogal wat blauw landbouwplastic is ook de vormgeving heel erg polderachtig gebleven. De hond is enorm, en oogt daadwerkelijk angstaanjagend. De cast bestaat uit jonge spelers, die we toch vrijwel allemaal wel ergens van kennen. Dissus wordt geweldig gespeeld door Rogier van Erkel (o.a. de musicals Homeless en Krabat), die de zijn dichtteksten geloofwaardig weet te brengen, en zich volledig bloot geeft. Marieke van Leeuwen heeft in de eerste akte als Kirke slecht een kleine bijdrage, maar als de zus van Dissus heeft ze in de tweede akte wel een groot aandeel. De vriendengroep en alle andere rollen, inclusief de geest van oma, en de moeder van Dissus, worden gespeeld door Marco Hoving (o.a. Afblijven en Spijt) , Amir Vahidi (o.a Rent en Op zoek naar Joseph), Leendert de Ridder (Mees Kees in de laatste film), David Schwarz, Martin Snip (Woef Side Story) en Wolter Weulink. Het enthousiasme straalt ervan af, en iedereen speelt met een spontaniteit die de indruk geeft dat ze voor het eerst spelen. Ook het orkest is meer dan de makers van de muziek. Hun kleding maakt deel uit van de enscenering en hebben in het tweede deel ook nog een rol in de voorstelling, waarbij een aantal tegelijkertijd ook door musiceren.
Dissus is een reprise van tweeënhalf jaar geleden. Theater Kwatta heeft er goed aan gedaan om de voorstelling weer terug te halen, want er moeten genoeg mensen zijn die deze voorstelling nog niet hebben gezien. Misschien was je nog te jong, of heb je ‘m over het hoofd gezien. Maak dat snel goed, want deze voorstelling wil je namelijk niet missen. Op 19 april is al de laatste voorstelling.
Scenefoto’s: Edwin Deen.
