Na het inhoudelijk teleurstellende Red Star Line grijpt Studio 100 terug op een succesnummer uit het verleden. 14-18 was de eerste spektakelmusical. In Mechelen was er een grote tribune, die naar voor en naar achteren kon rijden, in een enorme hal. Het Pop-up theater is kleiner, maar heeft tribunes die alle kanten op kunnen gaan. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor het stuk, die ten volle worden benut.
Een Belg zal al wel een beeld hebben van de Eerste Wereldoorlog, een Nederlander moet zich er ietwat in verdiept hebben om dezelfde kennis te vergaren. Een oorlog, die ‘zo voorbij’ zou zijn, maar uitmondde in een loopgravenstrijd die ruim 4 jaar duurde. Een oorlog die uiteindelijk zo’n 20 miljoen mensen het leven zou kosten, waarvan iets minder dan de helft soldaten.
In 14-18 zien we vier jeugdvrienden ten strijde trekken in de oorlog. Jan is nog niet zo lang getrouwd en verwacht een kind. Zijn broer Kamiel is een zachte jongen. Fons is Jans beste kameraad en een bedachtzame jongen. Albert is de joviale, onbezonnen grapjas. De verwachting is dat ze binnen de kortste keren weer thuis zouden zijn, maar dat valt tegen. Onder leiding van sergeant De Decker, die nog nooit van empathie heeft gehoord, worden ze de hel in gesleept. Vooral Kamiel, die niet tegen bloed kan, en bevriest bij gevaar moet het zwaar bij hem ontgelden. Als ze bij een actie om de sluizen open te zetten worden beschoten, wordt Fons geraakt als hij Jan beschermt, en krijgt Kamiel de schuld. In het hospitaal ontmoet Fons zuster Celine, met wie het heel erg goed klikt. In de loopgraven, waar totaal geen contact is met het thuisfront, mist Jan zijn vrouw en de zoon die hij nooit zag. Kamiel draait er ondertussen steeds verder door en volgt een tip die hij krijgt om in het veldhospitaal te belanden. Een keuze met verstrekkende gevolgen.
14-18 kent op veel rollen een dubbele rolbezetting, en voor deze première is voor de twee boezemvrienden op safe gespeeld. Jelle Cleymans en Jonas van Geel speelden de rol tien jaar geleden al, en het zal niet verbazen dat ze dat nog steeds zeer overtuigend doen. Bloedmooi is de vertolking van Kamiel door Remi de Smet. Niels Destadsbader roept als Albert bij mij de emoties op die zulke types altijd doen, en doet het dus goed. Dat geldt zeker ook voor Peter van de Velde als De Decker, die deze rol ook opnieuw oppakt. De vrouwenrollen zijn kleiner, en leunen erg op zangkwaliteiten. Die zijn bij Sandrine van Handenhoven als Jans vrouw Anna en Charlotte Timmers als Celine dik in orde. Binnen de gigantische cast zijn sowieso geen zwakke schakels aan te wijzen. Ook al hebben ze solo soms maar een paar zinnen te zingen, het klinkt geweldig. Ook de kinderen in de voorstelling spelen geweldig, en zijn ontwapenend.
De voorstelling wisselt oorlogsscènes af met momenten van voor de oorlog. Het bittere contrast tussen een onbezorgde toekomst voor je hebben en dan weer de verschrikkingen van de oorlog beleven, zorgt ervoor dat deze je flink naar de keel grijpt. De led-decors en enscenering zorgen voor een levensecht beeld, effecten maken de gebeurtenissen nog schokkerender dan ze al zijn. En hoewel het dragen van een koptelefoon altijd even wennen is, de prachtige composities van Dirk Brossé komen loepzuiver binnen.
Bij de opening zien we de oorlogsjaren in een soort stenen reliëf. Het ziet er levensecht uit, maar blijkt niet veel later toch gewoon een led-effect. Als je dat eenmaal weet trap je er natuurlijk niet weer in, maar de beelden blijven evengoed prachtig.
Historisch valt er wel een kanttekening te maken. Waar sommige gebeurtenissen zeker accuraat zijn, zoals het onder water zetten van een deel van België om de Duitse troepen te stoppen, wordt er elders wat gesmokkeld. Er wordt een kerstviering in niemandsland in 1917 geplaatst, TERWIJL deze in de laatste jaren van de oorlog juist niet plaatsvonden. Het past echter wel mooi in de dramatische boog, dus zien we dit maar door de vingers.
Wie de vorige versie bezocht kan zich vast de indrukwekkende openingsscène herinneren. Zo iconisch is de start van de nieuwe versie niet, hoewel je nog steeds effectief de oorlog in wordt gezogen. Maar dat is ook meteen het enige moment dat je terugdenkt aan de vorige versie. De nieuwe verhaalopbouw is intiemer en veel intenser. Het is dat je de cast het applaus gunt, maar eigenlijk zou je nog minuten lang in stilte willen blijven zitten, om alles wat er over je heen is gekomen te kunnen verwerken.
14-18 is na de prachtige start met 40-45 een nieuw hoogtepunt. Moge de nieuwe musical nog maar even op zich laten wachten, want dit moet iedereen zien.
