De musical Jane Eyre beleefde vijf jaar geleden de Europese premiere in Beveren. Uitvoerend gezelschap was De Speling. Nu voeren zij de voorstelling opnieuw op, met een kleinee cast, in de Zwarte Zaal van het Fakkelteater.
Jane Eyre is natuurlijk een bewerking van het wereldberoemde boek van Charlotte Brontë. Ze schreef het in 1847 en verwerkte veel autobiografische elementen in het verhaal. Naast gothic-elementen als de ‘vrouw op zolder’ heeft het ook feministische trekken, en doorbreekt het de klassenscheiding die de Engelse samenleving toen kenmerkte en deels nog wel doet,. Een verhaal waarin liefde een grote rol speelt, maar waar ook vergeving en persoonlijke spoken uit het verleden een groot aandeel hebben.
Jane Eyre gaat over een weesmeisje. Zij wordt in eerste instantie opgevoed door haar tante, Mrs. Reed, maar na een conflict naar een kostschool gestuurd. Deze wordt met strenge, sadistische hand geleid, wat al snel blijkt als Helen met Jane praat en de zweep krijgt. Helen en Jane worden goede vriendinnen, maar het noodlot slaat toe als de tyfus uitbreekt, Helen sterft in de armen van de in slaap gevallen Jane. Jarenlang bezoekt Jane dagelijks haar graf.Later wordt ze ook onderwijzeres op de school.
Dan besluit ze de school te verlaten en krijgt ze een baan op Thornfield Hall, als gouvernante. Ze krijgt de zorg voor Adele, een Frans meisje, dat door de eigenaar van het huis, Edward Fairfax Rochester, is opgevangen na de dood van haar moeder, voor wie hij ooit gevoelens koesterde.
De man is echter nooit thuis; Jane werkt al 3 maanden voordat de eerste ontmoeting een feit is. Een bijzondere ontmoeting; Rochester crasht op een gladde weg, waarna Jane hem helpt. Rochester doet zich eerst voor als buitenstaander, en vist naar wat Jane van hem denkt. Pas later, in Thornfield Hall laat hij zien wie hij is.
Jane voelt zich aangetrokken tot deze humeurige man, maar op een huwelijk lijkt geen kans. De edele, arrogante Blanche Ingham wil Rochester huwen, voor zijn geld. In het huis lijkt het ook niet helemaal pluis. Een rare schreeuw, en een plotselinge brand. Als er tijdens een partijtje een vreemde man met de naam Mason opduikt, raakt Rochester in paniek, maar er gebeurt in eerste instantie niets. Als Rochester vermomd als waarzegger Blanche Ingram meldt dat er bij Rochester niets te halen valt, verdwijnt zij, en lijkt niets een huwelijk tusen Jane Eyre en Edward Rochester in de weg te staan. Maar is alles wel wat het lijkt…
De kleine Zwarte Zaal van het Fakkelteater heeft weinig mogelijkheden om groots met decor of staging uit te pakken. Dat is in deze voorstelling dan ook niet gebeurd. Met een projectie boven de brug — de eerste etage — wordt de plaats van handeling verbeeldt. Soms met tekeningen (het huis van de Reeds lijkt wel een concept art voor Phantom Manor in Disneyland Parijs) soms met foto’s, iets wat simpel en doeltreffend is. Met een bankje, of tafels en stoelen is het beeld dan compleet. Het ensemble, dat ook de kleinere rollen vertolkt, heeft een zwarte glimmende monnikachtige pij aan, wat dreigend aan doet. Met tegenlicht ziet dat er nog eens extra spannend uit, hoewel dit effect ook een nadeel heeft. Als er geen speler voor staat heb je het gevoel in de koplamp van een auto te kijken. Daarom gelukkig dat het niet te veel wordt gebruikt. Ook een gaaf effect is het gebruik van het projectiegaas. Met verlichting erachter kan daar ook gespeeld worden, wat het spookachtige effect van de vrouw op zolder fraai versterkt.
De rol van Jane Eyre wordt vertolkt door een professional. Liv van Aelst kwam ver in de zoektocht naar Maria, en is al te zien geweest in onder meer Oliver! en Domino. Als Jane Eyre is ze prachtig. Ze neemt je mee in haar emoties, die vaak begrijpelijk zijn, maar, als ze meer bij het tijdbeeld horen, soms ook niet. De zang is voortreffelijk, en goed verstaanbaar. Een constante, uitstekende prestatie. Tegenspeler Danny Reyntiens is wisselt sterke momenten af met mindere, maar doet het over het geheel genomen goed. De rest van de cast, de niet-professionals, doen het ook prima. Er wordt over het algemeen goed gezongen en gespeeld.
De muziek wordt vertolkt door een tweemans-orkest, dat prachtig speelt.Hoewel er gewoon Nederlands/Vlaams gesproken wordt, is het taalgebruik soms wel van een poëtisch niveau dat we niet gewend zijn. De bewerking uit het Engels is zodanig dat we niet het gevoel hebben naar een vertaling te kijken, op enkele momenten na. ‘Ik schilder zijn portret’ heeft de verkeerde klemtoon in het laatste woord (al is dat, gezien bijvoorbeeld de titelsong van de Studio 100 serie Amika waar het ook gebeurt, in Vlaanderen misschien minder een issue). Het tempo van de musical is te vergelijken met het boek. Ook op het toneel wordt het verhaal vrij traag, maar wel mooi verteld. Er wordt vrij veel tijd ingeruimd om emoties te bezingen, ook als deze waarschijnlijk wel voor iedereen helder zijn. De voorstelling duurt al met al drie uur, wat betekent dat deze ‘s avonds pas om half 12 is afgelopen.
De minpunten van de voorstelling hebben eigenlijk niets met de voorstelling zelf te maken, maar met de condities eromheen. Het is behoorlijk warm in de zaal, en de stoelen zijn voor een voorstelling die drie uur duurt niet zo comfortabel. Jane Eyre is deze ontberingen “ zeker waard en zij die het nu weten kunnen zich erop voorbereiden met een juiste kledingkeuze en het meenemen van een zitkussentje.
Met deze cast en middelen is het optimale gehaald uit Jane Eyre. Optisch is het prachtig, en vocaal is het overgrote deel dik in orde.Was de voorstelling in Beveren vijf jaar geleden al goed, deze nieuwe versie in het Fakkeltheater gaat daar zeker overheen. Een voorstelling waar de musicalliefhebbers en fans van het boek zeker een bezoek aan moeten brengen, mits je niet te ongedurig bent..
Beslis wel snel: alleen 9 en 10 juni zijn er nog voldoende kaarten beschikbaar. De latere voorstellingen (Jane Eyre speelt nog tot en met 24 juni) zijn vrijwel uitverkocht.
