Er zijn shows die over op de wereld er nagenoeg hetzelfde uitzien. Mamma Mia! Bijvoorbeeld, of the Lion King. Ook Billy Elliot leek zo’n show te zijn. De versie die nu in Scheveningen te zien is wijkt maar in kleine mate af van de productie die in Londen te zien is. Hoe anders is dat in Kopenhagen. In het Det Ny Teater in de Deense hoofdstad speelt op dit moment ook Billy Elliot, maar de grootste gelijkenis tussen die voorstelling en die in Londen is de poster. Die poster is in Denemarken overigens pikzwart, maar toont wel de bekende rode chocoladeletters, en de dansende jongen. Deze voorstelling is explicieter, en er wordt meer in gedanst.
Wie net als ik geen woord Deens spreekt, kan van de gesproken teksten natuurlijk maar weinig volgen. Daar het script wordt aangehouden, weet je, in combinatie met lichaamstaal natuurlijk wel wat er wordt gezegd, en begrijp je de reacties, zowel de lach als de emoties, in de zaal. Wat vooral opvalt is dat er prachtig wordt gezongen: je zou willen dat er een Deense cast recording van de voorstelling bestond. Ook de jonge acteurs doen het erg goed. De cast wordt aan het slot ontvangen met een daverend applaus: een staande ovatie. Iets wat in tegenstelling tot in Nederland wel een teken van waardering is, een geen publieksgewoonte.
Musicalworld kreeg de gelegenheid te spreken met Niels-Bo Valbro, producent van de voorstelling, en we stelden hem een aantal vragen over deze voorstelling.
Waarom is de keus op Billy Elliot gevallen?
Omdat het een goede voorstelling is.
Overal in de wereld spelen ze min of meer dezelfde productie? Was het moeilijk om een eigen versie te mogen maken?
Nee. Wij maken vrijwel altijd eigen producties. In de afgelopen 20 jaar waren alleen The Phantom of the Opera en Chicago reproducties. De versie die we van The Producers hebben gemaakt was de eerste niet-replica van de voorstelling, en we hebben bijvoorbeeld eigen producties gemaakt van Love Never dies. Beauty & the Beast. was ook een wereldprimeur als de eerste niet replica, en ik geloof dat dat ook geldt voor Wicked. De reden om dat steeds te doen is om een productie te maken die ons publiek het meeste aanspreekt.
Bij producties van de plank komen de rechthebbenden regelmatig kijken hoe de productie ervoor staat? Is dat ook zo als je een eigen versie van de show produceert? En wat moet je doen, of mag je juist niet
Nee, ze komen niet controleren. En zag nu zelf want je hebt de show gezien; dat is toch ook niet nodig, Als je je eigen productie maakt moet je je houden aan de muziek en het script. Uiteraard is dat wel vertaald in het Deens. Waar je de vrijheid heb is in de interpretatie ervan. De mis-en-scene, choreografie, de regie, daar zit de vrijheid wel. (red: aangezien de dansende jurken in deze voorstelling niet voorkomen, blijken deze dus niet gescript te zijn, ondanks de enkele regels tekst die er in onze voorstelling aan wordt gewijd.) Als we een productie maken, doen we dat ook vanuit ons eigen perspectief. We kijken niet (meer) naar een andere productie. We beginnen met script en muziek en bouwen daarop de voorstelling.
In de Nederlandse productie wordt gebruik gemaakt van een verzonnen accent ter vervanging van het accent in de originele productie? Hoe is dat hier in Denemarken?
Vroeger waren er veel Deense accenten, maar dat is niet meer zo. Dus een accent in deze voorstelling stoppen zou nep aandoen. Ze spreken gewoon Deens. Uiteraard is de woordkeus wel van de rauwheid die bij deze mensen hoort en die in het script staat. Over de situatie in Nederland kan ik niet oordelen.
De persvertegenwoordigster vertelde dat veel producties uitbundige kostuums hebben; dat geldt niet voor deze voorstelling van Billy Elliot
Uitpakken alleen maar om uit te pakken, daar gaat het hier niet om. De uitbundigheid zit in deze voorstelling voornamelijk in de fysieke productie. De set is veel uitgebreider en grootser dan de oorspronkelijke productie heeft. Het huis waar Billy woont is bijvoorbeeld een echt huis, met twee verdiepingen. Dat is meer wat ons publiek aanspreekt, terwijl ik me kan voorstellen dat het Amerikaanse publiek zit te wachten op uitbundige dansnummers. We hebben we veel moeite gestoken in authenticiteit. Als je bijvoorbeeld de deurtjes in de keuken opent, staan daar de producten uit dat jaar. Het geld dat wordt gebruikt is ook echt uit die tijd. De politieauto is precies van het merk en model dat toen werd gebruikt. (red: in de scene van de onlusten vlak voor de pauze verschijnt een politieauto die door de mijnwerkers op z’n kant wordt gegooid).
