Scheidend artistiek directeur Koen van Dijk vertelt over het aankomende M-lab festival 50 jaar musical. In 2011 is het 50 jaar geleden dat de musical werd geïntroduceerd in Nederland. Het genre bestond al, maar de komst van My Fair Lady wordt als de start beschouwd. M-lab gaat terugkijken, maar daardoor ook een beetje vooruitkijken. Een overzicht.
In de jaren zestig kwamen alle grote musicals voor het eerst naar Nederland, musicals die nu de klassiekers zijn. Niet alleen My Fair Lady, maar ook Sweet Charity, the Sound of Music, Anatevka en Oliver bijvoorbeeld. De voorstelling die M-lab gaat spelen is Maria.
In de jaren zeventig gaat Nederland reageren op dit genre, en deed dat vanuit een eigen Nederlandse cabarettraditie. De namen die dan onmiddellijk naar boven komen zijn Annie Schmidt en Harry Bannink, die ook in het festival een rol gaan krijgen (red: met de M-lab Vrienden-voorstelling van 30 mei). Veel van deze musicals worden nog regelmatig gebracht, zodat M-lab heeft gekozen voor een andere titel, De Engel van Amsterdam, van Lennart Neigh en Joop Stokkermans.
De jaren 80 gaan we naar het repertoire van Jos Brink, Frank Sanders en Henk Bokkinga, die niet vanuit de Nederlandse cabarettraditie dachten, maar echt het “Broadway in de Polder” wilden laten zien. Zij pakten buitenlandse voorbeelden, en maakten daar een Nederlandse vertaling van (red: niet letterlijk).
In de jaren 90 werd er voor het eerst een Nederlandse musical gemaakt met de bedoeling om een internationaal publiek te bereiken, Cyrano. Met enige trots mag ik zeggen dat dat ook gelukt is met 160 voorstellingen op Broadway (red: Koen van Dijk schreef de teksten) en voorstellingen tot in Tokyo.
Tenslotte de jaren nul, wat is nu de status op dit moment. Hoe kan wat er nu in het buitenland gebeurt voor ons weer een inspiratiebron zijn. Dat is de auteursmusical, waarvan The Wild Party een voorbeeld is.
Maria, met Bill van Dijk, Carolina Mout, Jamai Loman en Brigitte Heitzer:
Regisseur en schrijver Daniël Cohen vertelt. De opdracht was oorspronkelijk om iets te doen met de musicals van de jaren zestig en begin jaren zeventig. Tijdens mijn research kwam ik er achter dat er heel veel musicals geproduceerd zijn in die tijd, niet alleen de grote titels als Anatevka, maar ook bijvoorbeeld Promises Promises, I do I do, Godspell, Salvation. Eigenlijk was het musicalklimaat in Nederland al heel bloeiend. Om er met en knipoog aan toe te voegen, en volgens mij heeft Bill van Dijk in al die musicals ook zelf meegespeeld dus dat is ook een voordeel.
In eerste instantie dachten we lekker commercieel een voorstelling maken, een soort singalong, waarbij de teksten geprojecteerd worden zodat mensen kunnen meezingen. Toen hoorde ik toevallig dat er bij de komende musicalawards een oeuvreprijs zal worden uitgereikt aan Maria Stuart. De meeste van jullie zullen te jong zijn om te weten wie ze was. Ze is een van de grootste musicaldiva’s geweest die ons land kende; ze speelde de eerste Eliza Doolittle en Maria in the Sound of Music. Ze is naar Amerika gegaan om daar een internationale carrière op te bouwen en teruggekomen naar Nederland en heeft de hele Hair-beweging meegemaakt. Ze is een soort combinatie van Jasperina de Jong en Pia Douwes. Zij wordt geëerd tijdens de musical awards en wij dachten bij onszelf: ”Wat een geweldige gelegenheid om over haar een biografische documusical te maken.” Dan beginnen we bij haar wortels in een eenvoudig Limburgs dorpje op een heuvel, waar ze voor de eerste keer kennismaakt met haar grote liefde, muziek, en we volgen haar als ze auditie doet voor Wim Sonneveld, hoe zij naast Johan Heesters staat in The Sound of Music, hoe zij heeft moeten vechten in Amerika en weer terugkomt naar Nederland en we zullen ook niet schuwen om iets te onthullen over dat schandaal van de allereerste West Side Story, waarvan jullie waarschijnlijk weten dat deze door René Sleeswijk is geproduceerd en werd afgelast tijdens de eerste try-outs. Wat is er gebeurd?
Bovenal is Maria een voorstelling geworden over een liefde tussen twee mensen, Maria en haar jeugdliefde Tony. We hopen dat we jullie een ontroerende, spannende en grappige voorstelling kunnen brengen, die net zo grillig is als Maria Stuart zelf was.
Er wordt een stukje uit deze musical getoond, en onder leiding van Frans Heemskerk op piano ook gezongen. Meest opvallend is een mash-up van How do you solve a problem like Maria (Sound of Music) en Maria (West Side Story), uiteraard wel allemaal in het Nederlands.
Maria is van 17 t/m 28 mei te zien
