Weerspiegeling: prachtig en fascinerend

Het winnen van de musicalmakersbeurs 2009 is natuurlijk een signaal; het onbekende Kristaltheater moet kwaliteit leveren. Hun voorstelling ‘Weerspiegeling’  werd begin deze maand twee dagen in Utrecht gespeeld, om afgelopen weekend nog drie dagen het M-lab te vullen. 
Weerspiegeling is geen schoolvoorbeeld van een musical, maar mag zich rekenen tot de interessante buitenbeentjes. Geen simpel verhaaltje als kapstok voor een muzikaal dansfestijn, maar echte karakters met herkenbare problemen.
Bij binnenkomst in de zaal geeft het decor weinig weg over waar we ons bevinden. Een wit blok staat op een afstand van een aantal rode. Op de vloer verder een grote H in schaakbordpatroon. Abstract, en in de voorstelling zijn er verder ook weinig “echte” attributen.
Als de voorstelling begint zien de dat Bianca, zittend op het witte blok, het moeilijk heeft, en aan het eind van de song blijkt het witte blok de WC, waarop ze zich heeft teruggetrokken. Haar vriend John probeert haar tevergeefs van het toilet te praten. Hij staat zwaar onder druk. Die middag worden de uitbreidingsplannen van het café tot restaurant bekend gemaakt aan pers en genodigden, en daar moet nog een boel voor gebeuren.  John’s moeder heeft er wel een heel ongelukkige dag voor gekozen; het is precies een jaar geleden dat Bianca’s moeder overleed. Deze ongevoelige keuze is wel typisch voor de moeder, die toch vooral aan zichzelf denkt. Elke schijn van sympathie met een ander krijgt uiteindelijk toch een draai naar haarzelf. Serveerster Frida heeft door het wegvallen van Bianca het extra zwaar met werk, en wordt dan ook nog eens lastig gevallen door twee vaste klanten die een aantal clichématige, ranzige, o zo foute maar daardoor enorm geestige versierzinnen op haar afvuren.
Als Bianca dan toch de WC verlaat en denkt met Frida te praten, blijkt dit een zekere Karlijne te zijn, die haar wil helpen. Dankzij deze Karlijne komt ze terecht in een fantasiewereld van de gebroeders Grimm, Marcus en Jacob. De hoeders, voorzien van hoge zwarte hoeden, die nog voor een paar komische momenten zorgen. Hierna wisselt de voorstelling een aantal keren tussen deze fantasiewereld en de echte. Een wereld waar je niet van het pad af mag, vanwege het gevaar van de wolf. In de fantasiewereld zien we John als de slappe prins die de heks moet verslaan, en waarin een komkommer een zwaard voorstelt. In de echte wereld wordt er voor Bianca een psychiater geregeld. Deze krijgt in eerste instantie niet echt contact met Bianca, in een mooie scene waarin hij en John met elkaar converseren in een taal die zij niet verstaat, en wij ook niet. Later lukt het wel, en blijken fantasie en werkelijkheid heel erg nauw verwant.
De lastige rol van Bianca wordt gespeeld door Femke Krist. Zij moet de labiele persoonlijkheid zo spelen dat wij als publiek toch met haar meeleven, terwijl we geen deelgenoot zijn van haar ellende. Waar de problemen van haar vriend John wel heel visueel worden, is het overlijden van haar moeder een jaar geleden niet meer dan een gegeven. Toch slaagt ze in die missie, zeker als we in haar fantasiewereld belanden.
Lieuwe Roonder is jaren uit zicht geweest, maar we treffen hem nu in de derde productie in twaalf maanden. De rol van John is in alles het tegendeel van de straatjongen Sjakoo. John is slap en machteloos, een eigenschap die in de fantasiewereld nog eens erg wordt versterkt. Je hebt het wel te doen met deze figuur, met wie het toch makkelijk identificeren is. Een dominante moeder en een labiele vriendin is natuurlijk een nachtmerrie.
Oscar de Boer’s meest interessante rol die van de moeder van John. Waar travestie in de meeste musicals tot in het absurde wordt aangezet, is hij vooral heel overtuigend als de egocentrische vrouw, die John liever vandaag dan morgen met zijn vriendin ziet breken. Voor zijn bestwil, maar vooral ook het hare. In de Frank Sanders’productie Delphi liet hij al zien een overtuigende vrouw te kunnen spelen. Zijn achilleshiel blijft, al zien we hier wel vooruitgang, het lopen op hoge hakken.
Florus van Rooijen heeft al bewezen met veel verschillende stemmen te kunnen praten. Die kunst komt hem hier goed van pas. Als hoeder werkt het gekke stemmetje goed, terwijl de psychiater juist heel gewoon praat. Al is de soepelheid van het gebrabbel als hij geen contact krijgt met Bianca verrassend echt. Samen met Oscar speelt hij ook de hoeders, de gebroeders Grimm, maffe rijmende personages die in de fantasiewereld sturend optreden.
Nadine de Boer is de serveerster Frida en Karlijne, het meisje met het rode mutsje dat niet van het pad af mag. De kleinste rol van allemaal, maar uitstekend vertolkt.
Weerspiegeling doet je soms aan andere voorstellingen denken. Dat de spelers het podium niet verlaten maar op een van de vier stoelen aan de zijkant gaat zitten als ze niet in beeld zijn heeft iets van Chicago. De thematiek ligt weer meer in de richting van het verrassende Broadwaysucces Next to Normal. De prominente plaats voor de hoed bij de gebroeders Grimm zegt “Alice in Wonderland” en het gebruik van sprookjesfiguren in een andere setting dan weer “Into the Woods”. Toch is deze voorstelling zeker geen kopie van genoemde voorstellingen, maar juist verrassend origineel. Het enige wat zwakkere punt is het uiten van extreme emoties. Nu balanceert dat tussen echt en overdreven, wat soms in het publiek wel weer lachwekkend werkt, maar niet altijd even goed uitpakt. Het is slechts een kleinigheid.
Het M-lab is bij de voorstelling die wij zien niet uitverkocht. Dat is jammer voor de spelers, maar zeker ook voor de thuisblijvers. Waar de eigen experimenten tot nog toe geen uitschieters bevatten, is deze voorstelling dat zeker wel.  De fraaie songs van Joni van Rossum, die in de andere wereld ook meteen een leuk bizarre sound krijgen, geven de voorstelling een uniek karakter.  Het is te hopen dat deze voorstelling van een uur nog iets verder kan worden uitgewerkt, en dat er een theatertour van te maken valt. Want Weerspiegeling mag zeker gezien worden. En mocht dit al het einde zijn van deze voorstelling, dan zien we al uit naar een volgende productie.